maandag 7 december 2009

Planet Management: Sahara de nieuwe Amazone?

De opwarming van de aarde is niet de reden waarom ik bezig ben met het milieu. Maar de leefbaarheid in zijn totaliteit, een omgeving waarin vrede de overhand heeft en de aarde als duurzaam leefplaats vind ik wel belangrijk. Om dat te bereiken geloof ik in “planet management”. Dit aangezien de problemen landoverschrijdend zijn en er een vorm van onafhankelijkheid nodig is. Ik vind het een heerlijk onderwerp om over weg te dromen.

Wat ik ook geloof is dat technologie en wetenschap de sleutel is naar een duurzame leefomgeving. Je kunt mensen nauwelijks dwingen duurzamer te worden, maar door technologische verbeteringen kan het een natuurlijk proces worden om duurzaam te leven. Auto’s op elektriciteit is daar een voorbeeld van. De auto zelf heeft geen uitstoot en de regering beloond het rijden erin. Voordeel valt echter weg als iedereen het gaat doen. Ook is het opwekken van elektriciteit momenteel nog grotendeels milieuonvriendelijk en eindig omdat de brandstoffen om elektriciteit op te wekken een keer op raken.

De Amazone wordt wel eens de longen van de aarde genoemd, maar door het vernietigen van regenwoud wordt het steeds een beetje minder waar. Zoals je wellicht weet loopt er een project om energie uit zonlicht te winnen in de Sahara. Er zijn berekeningen dat slechts een klein deel van de Sahara nodig is om de hele planeet van elektriciteit te voorzien. Dit is overigens geen een-tweetje want er zijn veel overwinning nodig op het gebied van samenwerking, distributie, cultuur en draagvlak. Naast het opwekken van elektriciteit ontstaan er meteen nog andere mogelijkheden zoals het ontzilten van zout water. De onderkant van zonnespiegels zou condens op kunnen vangen wat tot zoet water leid. Het potentieel van de Sahara is enorm. Het zou daarom wel eens een redding kunnen zijn en van grote invloed op de planeet is zijn geheel en dit klinkt als een heerlijke tegenstrijdigheid. Vroeger werd op school geleerd dat de Sahara steeds groter werd en een bedreiging voor de planeet, maar nu kun je dat wellicht met andere ogen bekijken.

Zowel Elektriciteit als ontzilten van water lijkt big business te worden. Momenteel is zonne-energie en ontzilten van water economisch niet rendabel, maar het is een no-brainer om te zien dat dit in de toekomst anders word. Ik heb gelezen over berekeningen dat het omslagpunt ligt als een vat ruwe olie op 85 dollar uitkomt.

Het ligt in de natuur van de mens om je eigen belang voorop te stellen. Zeker als je dit afzet tegenover het belang van iemand die je niet eens kent. Daarom denk ik dat een vorm van planet management noodzakelijk is. Ik heb alleen geen idee over hoe het voorkomen kan worden dat het een machtsorgaan wordt. Zonder macht weinig invloed, maar macht trekt snel de verkeerde types aan.

Het mega project om de Sahara als energie bron te gebruiken heet Desertec: http://www.desertec.org/

maandag 30 november 2009

ICT lost probleem kilometerheffing op, maar is het slim?

Dit artikel is ook gepubliceerd op o.a. de website van Computable: http://www.computable.nl/artikel/ict_topics/smart_it/3166908/3040574/ict-lost-probleem-kilometerheffing-op-maar-is-het-slim.html

Onlangs leek het plan om de kilometerheffing in te voeren met rassé schreden dichterbij te komen. ICT zou de basis vormen van een systeem waarmee er per gereden kilometer wordt afgerekend. Tijdens de spits zou er op bepaalde trajecten meer moeten worden betaald om files tegen te gaan.

Wat er met automatisering getracht wordt te bereiken is dat eigenaren van schone auto's minder per kilometer betalen dan vervuilende auto's en dat autorijders op fileplekken tijdens de spits ook meer gaan betalen. Zonder automatisering zou dit niet mogelijk zijn. Techniek vormt dus de basis en is het zwaartepunt van dit project. Iets waar je twijfels bij kunt krijgen als je naar het succes kijkt van het invoeren van een relatief simpel chipkaartsysteem in het openbaar vervoer.

Van afstand kan ik een paar onderwerpen bedenken die bedreigend zijn voor het succes van dit ambitieuze plan. Als je elke kilometer zou willen registreren, heb je hulp nodig van een gps-systeem. Daarnaast komt er een enorm logistiek proces bij kijken om de kastjes te plaatsen bij bestaande en nieuwe auto's. Deze logistieke vraagstukken zijn extreem lastig sluitend te krijgen en ook daar alleen al is een enorme hoeveelheid automatisering en procesveranderingen voor nodig. Ook kunnen de eigenschappen van bepaalde auto's het juist ontvangen van een gps-signaal verstoren. Dan denk ik meteen aan een fraudeperspectief. Stel dat je het gps-signaal bewust verstoord, dan worden er geen kilometers geregistreerd. Om fraude te voorkomen zou het kastje sowieso al moeten registreren dat een motor in de auto wordt gestart, dit is ook niet triviaal. Om deze vorm van fraude te voorkomen willen ze overigens zeer hoge boetes gaan uitdelen en zware straffen opleggen. Hiermee moet ik meteen denken aan de wielklem van een paar jaar geleden. Je gooit een euro te weinig in de automaat en moet vervolgens lang wachten en 180 euro betalen om weg te komen. Overtreding en strafmaat zijn totaal uit het verband gerukt.

Er zijn ook andere aspecten die een bedreiging vormen voor het succes van deze automatisering. Stel, je hebt een leaseauto van de zaak en je gebruikt deze ook voor de zaak, grote kans dat de zaak ook betaalt voor de kilometerheffing (welke overigens ook belasting aftrekbaar is). De impuls om niet tijdens de spits te rijden verandert niet en voor de administratie is het gewoon een kostenpost als ieder ander. Incidentele autorijders zijn goedkoper uit, dus er bestaat ook nog eens de kans dat er meer auto's komen. Dit terwijl nieuwbouwwijken juist uitgaan van minder auto's, in veel wijken is nu al een parkeerprobleem. De auto mag dan wel zuinig zijn, qua productie wordt er nog steeds een behoorlijke belasting op het milieu gedaan.

Mijn verbazing groeide gestaag toen ik op de ANWB-site ging kijken wat nu het verschil zou zijn in kosten voor mijn auto: www.anwb.nl/binaries/pdf/auto/autokosten/c-benzine/c-middenklasse-op-benzine_anwb_overzicht_aol.pdf. Toevallig is het rekenvoorbeeld genomen van exact de auto waarin ik nu rijdt. Wat blijkt? Ik ga er in kosten op vooruit! Als je dan begroot hoe hoog de kosten zijn voor de ontwikkeling en invoering van dit systeem (alleen al aan praten erover zijn miljoenen euro's  verbrandt) en het technisch risico van het welslagen, dan kan ik niet anders concluderen dan dat dit systeem tot kapitaalvernietiging leidt en hier komt de imagoschade van de overheid nog bovenop.

Ik ben werkzaam in de ICT en ik houd van innovaties. ICT lijkt soms ook de gewezen manier om bepaalde problemen op te lossen. Alleen denk ik in dit geval dat het doel beter bereikt wordt in de huidige manier van belasten; accijns op brandstof en hoge BPM op vervuilende voertuigen. Qua milieu is dit al gedekt, want zuinige auto's gebruiken minder liters benzine en leiden dus tot lagere kosten. Alleen het rijden tijdens de file los je er niet mee op, maar de door de overheid gestelde oplossing doet dat ook niet aangezien de kosten gewoon als een extra post worden gezien en niet zullen leiden tot gedragsverandering. Welke ondernemer gaat nu checken of er wel netjes buiten de spits gereden wordt?

ICT kan in veel gevallen een probleem oplossen wat voorheen niet mogelijk was, alleen of het in dit geval slim is?

woensdag 25 november 2009

Gratis virusscanner

Microsoft biedt sinds kort een nieuwe gratis virusscanner aan, ga naar http://www.microsoft.com/Security_Essentials/ om deze te installeren. Als u al een virusscanner gebruikt moet u deze wel eerst verwijderen. Ik heb de virusscanner in gebruik genomen op een aantal laptops en mijn grootste angst is dat virusscanners mijn computer trager maken, mijn ervaring tot nu toe is dat deze virusscanner het heel aardig doet.

In het verleden werd ik regelmatig gevraagd naar gratis virusscanners, en dit is nu mijn advies. Op mijn productie computers gebruik ik overigens (betaald) ESET NOD32. Deze lijkt nog minder performance te snoepen en kan met 1 klik tijdelijk uitgezet worden, iets wat ik erg belangrijk vind.

maandag 23 november 2009

Kennis Management in vijf minuten

Eind vorige eeuw werd Kennis Management (KM) tijdelijk populair. Sindsdien is er veel over geschreven, toch ken ik zelf weinig bedrijven die actief aan Kennis Management doen. Kennis Management zijn methoden en technieken om kennis binnen een organisatie te managen en vast te houden. Omdat zowel Kennis als Management generieke woorden zijn kunnen ze op veel manier uitgelegd worden en hier beperk ik met tot het managen en vasthouden van kennis binnen organisaties.

Zeker als je bedenkt dat de baby boomers de komende jaren met pensioen gaan is het erg relevant om over KM na te denken. Ook het internet heeft de markt transparanter gemaakt zodat de kans bestaat dat goede werknemers elders gaan werken omdat ze benaderd zijn met een “offer they cannot refuse”. Omdat er tijdens de ontwikkeling van KM veel mis is gegaan zijn veel organisaties huiverig om te investeren in het vasthouden van kennis. Door onder andere het verschijnen van het artikel “What’s your strategy for managing Knowledge?” van Morten T. Hansen, Nitin Nohria en Thomas Tierney in 1999 lijkt er consensus ontstaan over het bestaan van twee stromingen of strategieën: Codificeren of personaliseren. Codificeren is kort door de bocht kennis vastleggen zodat het hergebruikt kan worden, personaliseren is kort door de bocht het overdragen van kennis tussen collega’s. Het artikel raadt met klem aan één van beide strategieën te adopteren en niet beide en geeft hiervan ook voorbeelden.

Om de juiste strategie te kiezen zijn er een aantal basisvragen:

· Bied de organisatie gestandaardiseerd producten of maatwerk?

· Is het een volwassen product of innovatief?

· Is er vooral expliciete of persoonsafhankelijke kennis nodig om problemen op te lossen?

Vastlegbare kennis vind je vaak binnen volwassen gestandaardiseerde producten waar vooral expliciete kennis van belang is.

Om actief kennis te managen zul je mensen moeten belonen voor het delen van kennis. Daarnaast dient het managen van kennis door de leiding van het bedrijf gedragen te worden (en niet bij een Staff afdeling zoals hoofd personeelszaken of de IT manager).

Er is ook nog een derde vorm van kennismanagement en juist deze vorm maakt kennis management succesvol ongeacht welke strategie er momenteel gebruikt wordt. Deze vorm faciliteert de andere twee vormen en kan aanvullend zijn in beide scenario’s. Ik noem deze vorm Process Intelligence. Het iteratief verbeteren van gemodelleerde organisatieprocessen. Waar het neer komt is dat de kennis en ervaring van mensen wordt gebruikt om de processen die in een bedrijf uitgevoerd worden te verbeteren. Dit kan pas als de processen vastgelegd worden of gemodelleerd. Een praktijk valkuil is dat processen worden vastgelegd zoals de managers zouden willen dat het proces verliep, niet zoals het in de praktijk wordt uitgevoerd. Het managen van kennis wordt dus vastgelegd in het proces en ook hier wordt dan pragmatisch mee omgegaan, de processen kunnen dus ook verbeterd worden door er Kennis Management onderdelen aan toe te voegen.

Deze vorm van kennismanagement stelt de processen centraal en als gevolg wordt kennis beter geabsorbeerd en hergebruikt.

Actief kennis management zorgt voor onderscheidend vermogen. Onderscheidend vermogen is altijd onderdeel van de strategie van een organisatie. Dus werken aan kennis management is van strategisch belang (deze beweringen zullen onderbouwd worden in een serie artikelen die momenteel geproduceerd worden).

Als u interesse heeft in het succesvol inzetten van Kennis Management dan bied ik u een kosteloos een brainstorm sessie aan. Neem in dat geval contact met mij op.

woensdag 4 november 2009

De beste beveiliging ben je zelf

Ik heb het vaak geroepen, maar zeker op het gebied van internet is er geen betere beveiliging dan je eigen gezonde verstand. Ik ben redelijk bekend met beveiligingsrisico’s en ik heb twee firewalls, een virusscanner, mijn software is up-to-date en mijn SPAM voorziening werkt op 3 lagen: Provider, Lokale software (Outlook) en een eigen filter die alles wat er toch nog doorheen komt direct om zeep helpt zodat ik het niet eens hoef te zien. Nu heb ik zeer zelden maar gehad dat mijn virusscanner mij waarschuwde dat een te openen bestand een virus bevatte. Toch is een virus maar een klein onderdeel van het probleem.

De grootste valkuilen zijn onwetendheid, goedgelovigheid en social engineering.

Soms krijg ik wel eens mailtjes binnen met dat er een meisje is vermist, of dat Bill Gates zijn vermogen wil weggeven. Ik reageer daar nogal bot op en brand de verzender zelfs nog wel eens publieke af onder het mom van “zo leer je het misschien het snelst.”. Veel van die mailtjes lijken namelijk onschuldig, maar zijn het niet. Meer dan eens (volgens mij altijd) blijkt zo’n vermissing een hoax (=broodje aap) te zijn. Onschuldig is dit niet, want als er gegevens in zo’n mail staan wordt iemand jarenlang geconfronteerd met zo’n onjuist bericht. Mensen die dit soort berichten doorsturen zijn in mijn ogen ook vaak een potentieel slachtoffer van social engineering.

Door mijn gezonde hoeveelheid scepsis ben ik vaak behoed voor oplichting, maar ook ik mis welleens iets. Zo kreeg ik begin dit jaar een factuur van de KvK.. Kantoor Voor Klanten wel te verstaan! Het was dus gewoon een slinkse aanbieding die ongeveer net zoveel kostte als mijn jaarbijdrage aan de echte KvK. Alleen maar doordat ik de factuur niet meteen betaal werd ik via nu.nl erop gewezen dat het om misleiding ging. Anders was ik er gewoon mee het schip in gegaan.

Tegenwoordig kun je social media zoals Twitter, Facebook, Hyves, Plaxo e.d. aan elkaar plakken. Je vult op een site de gegevens in voor de andere dienst en voila, er wordt je een hoop werk bespaard. Een kwaadwillende kan natuurlijk deze gebruikersnaam en wachtwoord opslaan en later gebruiken om uit naam van iemand anders spam te versturen. Maar erger nog: Hoe vaak gebruik je voor verschillende diensten hetzelfde wachtwoord? Als je op Facebook een bepaald wachtwoord gebruikt, misschien gebruik je die ook wel bij Bol.Com. Even een adres aanpassen en er kan uit jouw naam besteld worden.

De vele mogelijkheden van tegenwoordig (waar velen ook legitiem zijn!) maken de risico’s om slachtoffer te worden van misbruik ook groter. Zeg nu zelf? Zou je ooit aan een bank je pincode geven van een bankpas bij een andere bank? Nee, toch is dit gebruikersnaam/wachtwoord weggeven net zo iets. Overigens moet je je pincode nooit weggeven, maar dat terzijde. Toch zondig ik me ook wel eens aan dit gedrag. Al let ik dan wel goed op, ik doe het niet zomaar. Toch blijft het niet slim. In Hyves bijvoorbeeld kun je Gadgets of Widgets aan je pagina toevoegen. Als je die op de juiste manier vorm geeft kun je gebruikers verleiden een gebruikersnaam en wachtwoord in te voeren. Of stel je krijgt een mail van Plaxo dat iemand je heeft uitgenodigd. Nu wordt je niet naar de plaxo.com site geleid maar naar plaxo.org en die ziet er exact hetzelfde uit, om je uitnodiging te zien moet je nog wel even inloggen…. En voila, daar staat je agenda en contactenboek direct open voor alles wat ermee gedaan kan worden.

Techniek werkt steeds beter, Windows is steeds veiliger, virusscanners steeds sneller up-to-date en zelfs browsers waarschuwen je voor potentieel gevaarlijke sites, maar voor social enginering blijft altijd ruimte en de enige die daar wat tegen kan doen ben jezelf, het individu. En al ben je nog zo scherp, je moet ook de mensen om je heen helpen: Je moeder, je kinderen, je partner. Want als je niet dagelijks met computers bezig bent is het gewoon lastiger te bepalen wat potentieel gevaarlijk is en wat niet.

Daarnaast zijn er altijd signalen waar je alert op moet zijn: Spelfouten, wordt je persoonlijk aangesproken of wordt je nickname gebruikt. Wordt er potentieel gevoelige data aan je gevraagd en zegt je intuitie je iets.

De laatste scam kwam van http://www.geheim-bericht.com . Ik kreeg een geheim bericht van een bekende van me, na klikken kun je dan inloggen op wat de gebruiker denkt dat MSN is. Dan moet je je 06 nummer invoeren en krijg je een SMS abonnement. Natuurlijk trap je daar niet in, maar het addertje zit hem in het inloggen. Daarmee geef je namelijk je gegevens weg en wordt jouw adresboek misbruikt om nog meer berichten te sturen. Dit is overigens illegaal en ik hoop dat de jonge manner hierachter er spijt van krijgen, zie voor een helder artikel: http://www.hackblog.nl/216-de-bvs-achter-geheim-bericht-nl.html

Wees alert, en help je omgeving! En als laatste tip, gebruik voor elke registratie een ander wachtwoord. Er zijn meerder tools en mogelijkheden om dit beheersbaar te houden. Veel beginnende webwinkels slaan wachtwoorden niet altijd versleuteld op, de beheerder van de site kan zo wachtwoorden en gebruikersnamen van klanten gebruiken om te proberen op andere sites in te loggen.

maandag 2 november 2009

Nadenken over digitale piraterij

Soms moet je iets opschrijven om er later naar te kunnen verwijzen. Ik heb veel en lang nagedacht over piraterij en wil deze met je delen.

Waarom is dit relevant? Omdat dit een interessante tijd is. De muziek en game industrie klaagt al lang over dat piraterij de gehele industrie bedreigd. Met de komst van E-readers in Nederland wordt deze discussie ook relevant voor de uitgevers van boeken. Doordat deze in de toekomst meer en meer digitaal uitgebracht zullen worden zal ook piraterij een belangrijk onderwerp worden.

Vormen van digitale piraterij
Allereerst wil ik de vormen van digitale piraterij opsommen en de aspecten die hierbij van belang zijn:

Allereerst zijn er de peer-to-peer netwerken. Met LimeWire (en vroeger KaZaa, E-donkey, Napster) kun je na het installeren van de tool zoeken naar muziek, films, games en dergelijke. Dit netwerk functioneert alleen als mensen na downloaden ook de bestanden op een plek laten staan waarin andere ze weer kunnen downloaden. Met name dit laatste is momenteel voor de wet illegaal. Voordelen voor de gebruiker zijn dat de drempel laag is en je snel aan de slag kunt. Nadelen zijn dat je nog wel eens bedenkelijke kwaliteit materiaal binnenhaalt, dat je iets anders krijgt dan wat je zocht, dat het traag gaat en dat door de grote hoeveelheid verbindingen die worden aangemaakt je computer/verbinding behoorlijk belast.

Ook BitTorrents zijn erg populair en er is zeer veel materiaal te vinden als je een Torrent client installeert. Bittorrent is ook een vorm van een peer-to-peer systeem en heeft veelal dezelfde eigenschappen. Er geldt in feite hetzelfde als wat ik hierboven geschreven heb. Mijn indruk is dat deze “scene” nog groter is dan de LimeWire scene en soortgelijken. Op diverse sites is materiaal erg snel te vinden. LimeWire werkt volgens mij ook met BitTorrent maar waar je voor Bittorrents vaak via een site zoekt, gebeurt dit met LimeWire in de applicatie zelf. Actieve gebruikers zijn wettelijk strafbaar als ze bestanden open stellen voor anderen om te downloaden. Maar hierover later meer.

Een andere methode om films/games/muziek te downloaden zijn nieuwsgroepen. Ook deze scene is verschrikkelijk groot en als een gebruiker een beetje weet wat hij doet is het veruit de snelste manier om materiaal te verkrijgen. En bovendien strikt genomen, niet illegaal. Het grote voordeel van nieuwsgroepen is dat als je gevonden hebt wat je zocht, dit redelijk feilloos en maximaal snel naar je computer te halen is. Het valt buiten de scope om op de techniek in te gaan, maar één van de nadelen is dat het juiste materiaal vinden iets moeilijker is en dat er meerdere technologieën nodig zijn om aan de slag te gaan. De drempel is voor veel minder ervaren gebruikers te hoog. Tegenwoordig zijn er wel veel tools die het werk voor je uit handen neem en redelijk simpel in gebruik zijn. Een ander verschil met de eerder genoemde piraterij methoden is dat je in de regel geld betaald om van nieuwsgroepen te downloaden. Je Internet provider biedt meestal wel nieuwsgroepen aan, maar zijn vaak wat meer vervuild (missen berichten) en houden het materiaal veel minder lang vast. Nogmaals het voordeel is vooral snelheid en dat je niet zeer veel verbindingen naar je computer hebt die je internet of computer traag maken.

Dit zijn niet de enige vormen van piraterij! Ik zal nog een paar voorbeelden geven:

Het huren van muziek bij de bibliotheek en deze kopiëren. Film lenen van de buurman en deze kopiëren. Een vriend komt langs met zijn MP3 speler en je mag zijn muziek overnemen (werkt meestal alleen als deze niet officieel in de winkel is gekocht :-) ). Maar ook het lenen van de installatie DVD van Microsoft Office en deze installeren (werkt alleen bij volume installatie Dvd’s, wederom even buiten de scope) . En vroeger had je forums waar gebruikers onbeveiligde FTP servers van bedrijven vonden en daar materiaal op plaatsten welke je via het forum kunt vinden.

Waarom is piraterij zo populair?
Ik begeef me hier volledig op het vlak van de opinie. De valt buiten de scope van dit artikel om bronmateriaal van onderzoeken te verzamelen en ik heb hierover al een mening. Ook ga ik uit van het principe dat wat ik vind zal vast niet uniek zijn en geldt wellicht voor veel mensen. Ik laat ook andere landen buiten beschouwing. In China kijken ze heel anders tegen het kopiëren van gedachtegoed aan.

Is piraterij zo populair omdat het origineel kopen te duur is? Is prijs werkelijk de reden waarom mensen zo veel en gemakkelijk kopieën maken? Ik denk dat het wel een rol speelt maar dat het vooral ook met andere aspecten verbonden moet worden om te begrijpen waarom het kopiëren van auteurrechtelijk beschermt materiaal zo populair is. Ik gebruik overigens veel termen naast piraterij omdat al deze termen correct zijn en toch een eigen nuance aanbrengen.

Een belangrijk aspect aan de piraterij is het gemak en de duurzaamheid. Zo heb ik wel eens een spel gekocht voor mijn computer en heb ik het ook nog eens gedownload. Waarom? Bij het originele spel moest ik steeds de CD-Rom in de computer stoppen om te spelen. Vervelend want om al die spellen bij de hand te hebben maakt mijn bureau een rommeltje. Door een illegale crack te gebruiken was mijn CD-Rom niet meer nodig. Dit is dus een voorbeeld van gemak. Een tijdje terug was ik lid van de Music Club van Planet Internet. Ik had een paar nummers online gekocht omdat het me wel makkelijk leek. Toen ik de nummers op een andere computer wilde afspelen, lukte dat niet. En toen de Music Club ter ziele ging kon ik de nummers helemaal niet meer afspelen. Downloaden van de nummers is dus duurzamer.

Ik download wel eens films. Die hou ik dan in voorraad. Als ik op een avond ineens niets meer te doen heb of wil ontspannen, dan kijk ik zo’n film. Omdat het vaak ook nog eens laat op de avond is, kan ik deze dus niet zomaar bij de videotheek halen. Als ik zo’n film dan met plezier gekeken heb zou ik overigens best een klein bedrag over willen maken, maar nu dwaal ik af. Punt is dat ik de prijs van film kijken uit de videotheek dus niet teveel vind, maar dat het gemak van downloaden gewoon groter is. Moet ik er wel bij zeggen dat de kwaliteit van een download soms minder is, of dat er ineens geen ondertiteling bij zit (of in een andere taal en dan ook nog hard gecodeerd).

Hetzelfde geldt overigens voor muziek. Laatst zat ik met mijn vrouw op de bank en liet ik wat muziek horen van wat ik goed vind (uit de oude CD doos), op een gegeven moment noemt ze een band en dat ze daar wel weer eens een CD van wil hebben en dat ze er nu naar wil luisteren. Ik pak de laptop, ga eerst naar AllMusic.Com om de details te zien van waar ik naar op zoek ben. Dan open ik een nieuwsgroepen zoekmachine en binnen vijf minuten luisteren we naar die muziek… Zonder kwaliteitsverlies! Dus geen MP3 maar gewoon FLAC files. Grote kans overigens dat zo’n oude CD nog geen 6 euro kost in de winkel. Een bedrag wat ik er graag voor neer zou tellen. Maar ook hier geldt piraterij is niet alleen een prijs issue, ook gemak is belangrijk.

Als ik de focus verleg naar boeken en elektronische boeken (e-books), dan is er wel wat aan de hand als het neerkomt op prijs. Voor mij voelt het als onrechtvaardig dat ik 80% van de prijs moet betalen voor een elektronisch boek versus 100% voor een fysiek boek in de winkel. Hier heb ik een zeer uitgebreide discussie over gehad met een goede vriend. Maar ongeacht of dit een reële prijs is voor een e-book, voelt het als veel te hoog en zal ik persoonlijk geen e-book voor die prijs kopen. Voor de uitgever maakt dit overigens nu nog niet echt uit, nog geen halve procent van de boeken is elektronisch, dus blijft de prijs gehandhaafd. Iets beter graven leert echter dat er iets vreemds aan de hand is met de prijs van een boek. De prijzen van boeken zijn namelijk in de wet vastgelegd! Totaal idioot en hiermee is dit ook meteen een uitzondering die kunstmatig invloed heeft op de marktwerking. Zeker als de e-book in Nederland opkomt zal de wet contraproductief werken en piraterij in de hand werken. Overigens zal de wet wel goed zijn voor een boekenwinkel. Bol.Com zou namelijk anders met prijzen kunnen gaan stunten omdat de overhead per boek voor bol.com zeer veel lager is dan een traditionele boekenwinkel.

Evolutie van digitale piraterij
Ik ben zelf redelijk deskundig als het gaat om evolutie en evolutie theorieën. Alles is onderhevig aan evolutie en als je erin verdiept vallen heel veel puzzelstukjes in elkaar voor heel veel dingen, bijvoorbeeld de piraterij. Het is ook interessant om de evolutie van de digitale piraterij te bekijken. Twintig jaar geleden waren bulletin boards (bbs) populair. Hier werd er al driftig plaatjes en software uitgewisseld. Op een BBS kon je inloggen met je modem. Nu weten veel mensen al niet eens meer wat een modem is en heb je gewoon internet. BBS verplaatste zich naar internet fora. Al snel werd duidelijk dat files op je computer zetten en delen strafbaar was dus werden FTP servers van bedrijven die niet goed beveiligd waren misbruikt om de software en dergelijke op te plaatsen en werd er op een forum melding gemaakt waar je die dingen kon downloaden. Centraal data bewaren op een server van een particulier bedrijf was strafbaar en zo werden de peer-to-peer netwerken groot. Door evolutie is Napster toen erg groot geworden en luidde daarmee een nieuw tijdperk in. Waren de FTP forums besloten, Napster maakte het ook voor het grote publiek toegankelijk om te downloaden. Toch is het op een gegeven moment gelukt om de makers van Napster aansprakelijk te stellen. Niet zozeer omdat zij illegale dingen deden, maar aanzetten tot deze illegale handelingen. Wat overigens een saillant detail hierin is zijn de nieuwsgroepen. Nederlandse Internet Providers hebben servers waarop de data van nieuwsgroepen staat opgeslagen. In theorie zouden deze bedrijven dus aansprakelijk gesteld kunnen worden voor het hosten van illegaal verkregen data. Het is bijvoorbeeld Brein nog niet gelukt deze vorm van piraterij aan te pakken. Brein richt zich overigens wel op de randpraktijken in deze business. Fill Threads Database (FTD) is hier een voorbeeld van. Zij worden in feite op dezelfde gronden als Napster destijds aangeklaagd. Ze verwijzen namelijk naar plaatsen waar je (overigens nog steeds legaal) materiaal kunt downloaden. Het lijkt een kansloze actie van Brein, maar de rompslomp en onzekerheid is wel zeker iets om rekening mee te houden. Wat je in ieder geval ziet is dat er steeds na acties van RIAA, Brein en dergelijke er veranderingen worden toegepast waarbij de digitale piraterij gewoon doorgaat en zich steeds sterker verbeterend. Zo wordt het steeds gemakkelijker om anoniem te bewegen op het internet middels een proxy server en kun je data ook nog eens versleutelen.

Maar waarom kan en zal piraterij steeds overleven en verder evolueren? Omdat er markt voor is, omdat er nog geen goede alternatieven zijn. Als de muziekindustrie business modellen vind die het gemak bevorderen en de prijs zeer laag houden en geen restricties opleggen over het gebruik, dan is er geen basis meer om een digitaal piraat te zijn. Dit klinkt wat utopisch, en ook hier is er wel wat meer aan de hand.

Digitale piraterij hoeft niet slecht te zijn voor de industrie
Een mooie quote van uitgever Tim O’Reilly: “De vijand van de auteur is niet piraterij, maar onbekendheid.”. En hier zit een hoop waarheid in. Ook gaan er steeds meer geluiden op dat downloaders van muziek gemiddeld meer geld uitgeven als niet downloaders. Van alles wat er gedownload wordt, hoeveel zou er sowieso nooit gekocht worden? Of zoals Chris Anderson schrijft over alternatieven: “mijn boek geef ik gratis weg, maar daardoor krijg ik steeds meer aanvragen voor lezingen”. Of artiesten verdienen wellicht minder met de CD’s die ze uitbrengen, maar concerten zijn steevast uitverkocht. Dat de tussenpersoon –bijvoorbeeld het platenlabel- het hardst roept dat het slachtoffer is van de piraterij, geeft alleen maar aan dat er misschien gesleuteld moet worden aan het businessmodel. Als je vasthoudt aan bepaalde principes heb je kans dat de markt je inhaalt.

Als je kijkt naar de game industrie, merk je ook wel dat er wapenen zijn tegen de piraterij. Zover ik weet kan de Playstation 3 niet gekraakt worden. Illegaal spellen spelen zit er dan niet bij. Met de PSP-Go dwingen ze zelfs dat alles online gekocht wordt. Een model die de traditionele winkels sowieso overbodig maakt. Jammer is dan om te zien dat de spellen die je online koopt dezelfde prijs zijn als dat je ze in de winkel zou kopen. Iets in mijn zegt dan ook dat de PSP-Go een flop wordt… mijn manier om bijvoorbeeld toch goedkoop spelletjes te spelen op de Playstation 3 is dat ik ze 2e hands koop (bijna altijd onder de twintig euro, terwijl de spellen nieuw zo’n 55 tot 70 euro kosten). Als de mogelijkheid van 2e hands kopen mijn ontnomen wordt… dan zou ik harder zoeken naar alternatieven of illegaal willen downloaden. Ik geloof dat ook nieuwe spellen voor veel minder aangeboden zouden moeten worden. Ik verdien best een hoop geld, maar de laatste twee jaar heb ik twee keer een spel tegen de originele prijs gekocht. Aan 2e hands verdiend een uitgever van spellen overigens niets. Net zo weinig als dan als ik ze gedownload heb. Een ander model wat nu langzaam opkomt is dat spellen gratis zijn, en dat je (een klein beetje) betaald voor bepaalde voorwerpen of privileges. Er zijn trendwatchers die denken dat dit de toekomst wordt. Een ander model wat volgens mij niet leidt aan piraterij zijn de abonnement spellen zoals World Of Warcraft.

Digitaal is anders dan fysiek
Digitale piraterij is iets nieuws (heel ruim genomen de laatste twintig jaar), en het is alleen maar mogelijk nu digitaal zo populair is. Er zit nu eenmaal een wereld van verschil tussen fysiek en digitaal. Digitaal zijn nullen en enen en die kosten niets om te verplaatsen. Atomen (fysieke spullen zoals een CD of boek) verplaatsen blijft altijd geldt kosten. Heel veel dingen die te maken hebben met entertainment zoals muziek, verhalen, films, games kunnen digitaal gekopieerd worden. Dit kost ook niets. Het nieuws lezen in de krant die in je bus beland kost geld, het nieuws lezen op het internet kost niets. Ook social media zoals Hyves, Facebook, Flickr zijn in feite vormen van entertainment en voor veel mensen erg waardevol. Toch zijn deze gratis! Als dit gratis is, en nieuws lezen in gratis en ook e-mail is gratis (en films uploaden en delen, etc.), is het dan gek dat mensen (voor het gevoel) vinden dat muziek ook gratis kan? Als Esmee Denters in plaats van een cover een eigen gemaakt nummer op YouTube zet en het wordt een hit, verwacht ze dat mensen hier haar direct voor gaan betalen? Ik denk het niet. Natuurlijk wil ze dat haar CD’s verkocht worden en dat mensen betalen voor als ze de volledige kwaliteit willen downloaden, maar omdat zij de traditionele geschiedenis van de muziek niet heeft meegemaakt accepteert ze wellicht de wereld zoals deze is, en op dit moment is het onbetaald downloaden daar deel van. Nu is dit opinie en mag ik niet voor haar spreken, maar vind haar echt een voorbeeld van de nieuwe digitale generatie. Zij heeft de kracht hiervan ten volle benut. Nu boeken ook hun weg naar digitaal gevonden hebben zullen uitgeverijen hier iets mee moeten anders zullen ze in dezelfde malaise terecht komen als de muziekindustrie

Piracy is in the eye of the beholder
Even een heel ander voorbeeld wat misschien wel leidt tot een paradigma verschuiving. Microsoft biedt sinds kort een gratis virusscanner aan. Hiermee beroofd Microsoft andere bedrijven die zich richten op virusscanners van inkomsten. Op mijn nieuwe laptop heb ik geen betaalde virusscanner meer. Is dit dan ook piraterij? In China heerst voornamelijk het Confucius model: Wijsheid (maar ook muziek) deel je. Daar wordt heel anders tegen auteursrechten aangekeken. Logisch, want het concept van de bescherming van auteursrechten is in mijn ogen onnatuurlijk (voor als je zin hebt: http://wetten.overheid.nl/BWBR0001886/geldigheidsdatum_02-11-2009 , die is vandaag recent :-) ). Het punt is dat je piraterij te interpreteren valt. Je hebt de wet, maar ook gezond verstand. Als een leraar een stukje uit een boek kopieert en geeft aan de leerlingen van de klas, dan is het volgens de wet een strafbaar feit. Maar voor ons gevoel ligt dat heel anders. Volgens de wet mag je overigens ook muziek downloaden. Alleen het uploaden is niet toegestaan. De komende jaren zal hier echter wel verandering in komen.

Laatste overdenkingen
Met dit artikel vergeet ik wellicht 1001 facetten. Mijn conclusie op dit moment is dat piraterij alleen maar kan bestaan als er frictie is in de prijs die aanbieder vraagt en wat mensen redelijk vinden of kunnen betalen. Piraterij is niet alleen een geld ding, ook gemak en duurzaamheid zijn belangrijke aspecten. De wereld is veranderd nu zoveel digitaal is en het verplaatsen van data niets meer kost. Daarnaast zijn er veel mogelijkheden om piraterij tegen te gaan of op een andere manier geld te verdienen. Als aanbieder van vermaak zou ik me richten op die andere manieren, niet op het bestrijden van piraten.

Henri Koppen
2 November 2009

dinsdag 20 oktober 2009

Gratis (Free) van Chris Anderson

Mijn eerste volledige boek op mijn e-reader is uit. Ik heb zonet Gratis (Free) gelezen van Chris Anderson. Ik ben erg enthousiast en ik keek hoe anderen erover denken, maar ik lees voornamelijk negatieve recensies. In feite borduurt dit ook voort op het artikel op mijn blog waarover ik schreef over de prijs van een e-book (http://www.henrikoppen.nl/2009/10/de-prijs-van-een-e-book.html). Hierover heb ik ook een interessante discussie met een vriend, en ik hoop dat als hij dit artikel leest, dat hij geprikkeld is om het boek van Chris Anderson te lezen aangezien ik veel parellen zie met zijn standpunten in deze en de mijne.

Chris Anderson beschrijft in Free de verschijningsvormen van gratis. Eerst met voorbeelden uit het verleden en de fysiek wereld; Gillette gaf een scheermesjes houder gratis weg zodat mensen scheermesjes zouden kopen. Daarna met voorbeelden van gratis in het digitale tijdperk; denk hier bijvoorbeeld aan Google die gratis mailboxen weggeeft. Een van de pilaren van gratis is dat als iets zo goedkoop wordt dat het bijna niet meer uit te drukken is in geld er veel mogelijkheden bestaan om met Gratis geld te verdienen. Bits (nullen en enen die de basis vormen van alle digitale communicatie) over het internet versturen zijn zo goedkoop dat dit heel veel mogelijkheden bied aan businessmodellen gebaseerd op Gratis en Chris noemt voorbeelden en voorziet deze van argumenten waarom het werkt.

Zoals je weet klaagt de muziekindustrie al jaren over piraterij. Logisch, de oude businessmodellen die werkten in de wereld van de atomen, staan onder druk nu het verplaatsen van data (bijvoorbeeld muziek) geen geld meer kost. Het kopiëren en verspreiden is ogenschijnlijk niet tegen te gaan en de industrie lijkt zich volledig vast te klampen aan het oude model en vecht uit alle macht tegen piraterij terwijl Chris nu juist alternatieven beschrijft om met dit fenomeen om te gaan. Een misvatting die ik heel veel terug zie in recensies en commentaar is dat mensen denken dat Chris vind dat alles maar gratis moet zijn. Hij beschrijft alleen de mogelijkheden en kansen die ontstaan nu het verplaatsen van bits nagenoeg kosteloos is (voor de eindgebruiker die een flat fee per maand betaald om onbeperkt te kunnen internetten).

Zo is niet de piraterij is de vijand van de schrijver, maar onbekendheid. Dit was voor mij echt een inzicht. Het verspreiden van materiaal hoeft dus niet alleen maar slecht te zijn en dit is ook onderdeel van de discussie over dat buma/stemra geld wil vragen voor als je muziekfilmpjes op je site hebt staan.

Om een eigen voorbeeld te geven waarom Internet de economie veranderd: Stel ik moet 100.000 papieren boeken versturen naar mensen, wat gaat me dat kosten? Ik heb het materiaal, maar moet het ook verpakken, postzegels betalen en mensen vinden die het gaan versturen. Wat kost het me om digitaal 100.000 boeken te versturen? Precies! Helemaal niets! Er zit dus een groot verschil in de digitale wereld en de wereld van de atomen.

Wat maakt het uit als ik van de 100 klanten ik aan 95 daarvan geen geld verdien? Hier geeft Chris het voorbeeld van de freemium: Voor de basis betaal je niets, maar als je extra’s wilt sluit je een abonnement af (en betaal je daarvoor). Een model wat al bij veel (web)bedrijven succes heeft.

En passant schrijft Chris ook nog iets anders op wat me bijgebleven is. In papier tijdschriften en kranten doen veel uitgevers hun best om te zorgen dat reclames niet in de buurt van gerelateerde producten staan. Dit om de objectiviteit uit te stralen. Op het internet geldt precies het omgekeerde! Daar worden advertenties juist gerelateerd aan de informatie op de website. Dit wordt vaak als prettig ervaren en klinkt ook zo logisch als wat.

Ik ben dus erg enthousiast over het boek en het heeft me veel inzichten gegeven waardoor ik het echt een aanrader vind om te lezen. Stop met klagen over piraterij en wees creatief.

Relevante links:
Op de site van Lifehacking kun je het boek vertaald in het Nederlands lezen:
http://lifehacking.nl/algemeen/free-artikel

Malcolm Gladwell’s review van Free.
http://www.newyorker.com/arts/critics/books/2009/07/06/090706crbo_books_gladwell?currentPage=all

Chris zijn reactie in de vorm van een artikel:
http://www.longtail.com/the_long_tail/2009/06/dear-malcolm-why-so-threatened.html
Hier reageert hij zo op wat reacties op zijn artikel.

maandag 12 oktober 2009

De prijs van een e-book

Regelmatig voer ik discussies met vreemden en vrienden over de prijzen van e-boeken. Zodoende heb ik voldoende materiaal om een artikel te schrijven over mijn standpunt en opinie hierin.

Een e-book is een boek wat je digitaal koopt en kunt lezen op een e-reader (dit kan ook je Iphone zijn). Onlangs probeert o.a. Bol.Com de e-reader in de markt te zetten (zie eerdere artikelen op dit blog). Waar ik enorm over struikel is de prijs van een digitaal boek. Vaak zo’n 80% van de prijs van een papieren boek. Niet alleen vind ik die prijs te hoog, ik denk dat de boeken industrie een grote fout maakt door deze prijzen te hanteren.

Het argument van de e-boeken verkopers is overigens dat er op een papierenboek slechts 6% BTW hoeft te worden afgedragen en op een e-boek 19%. Ze geven dus niet 20% korting maar zo’n 30%. Op papier (figuurlijk) klinkt dit dus best redelijk. En als je niet verder zou denken blijft het daarbij. Ik denk wel verder en volg de volgende redenatie.

Technisch: Op e-boeken zit een (DRM) beveiliging. Dit betekent in de praktijk een aantal dingen: Je kunt het boek maar lezen op een beperkt aantal e-readers. En als dit om eigen apparaten gaat moet je bijhorende software installeren altijd onder hetzelfde DRM account die je bij Adobe hebt aangemaakt. Je bent dus geen eigenaar van een e-boek!! Je hebt het recht gekocht het boek onder bepaalde voorwaarden tijdelijk te kunnen lezen. Stel dat Adobe stopt met DRM, failliet gaat of iets anders (denk hieraan ook op de lange termijn!) dan kun je de aangeschafte boeken dus niet meer lezen. Hiermee wordt je boek ineens veel minder waard.

Je kunt een e-boek “uitlenen”, maar naast dat dit niet zo heel eenvoudig is, is dat ook erg beperkt mogelijk. Een ander nadeel van een e-boek. Een boek wat je gekocht hebt kun je verkopen. Een e-boek kun je niet verkopen! Vergis je niet in de grote van de markt op 2e hands boeken en vaak krijg je meer dan 50% terug op een gelezen boek als deze nog recent is.

Nu de focus op de verkoop van een digitaal boek: Het hoeft niet gedrukt te worden, niet gezet te worden, je hebt geen restanten of retouren. Je hoeft het niet in te pakken, het komt altijd aan, er kunnen geen stukken “kwijt” raken en er is geen menselijk handeling nodig voor het gehele verkoopproces. Er hoeft geen papier te worden ingekocht, het verouderd niet het neemt niet eens ruimte in op een magazijn.

Dit zijn allemaal nog argumenten gericht op het boek en niet op de markt en de mogelijkheden in het digitale tijdperk.

Er is een fenomeen en dat heet piraterij. Voordat er e-readers waren had de boekenindustrie hier geen last van. Kopiëren is duurder en arbeidsintensiever dan gewoon kopen. Met muziek is dat anders en nu vallen ook de boeken hier ten prooi aan. Maar een boek heeft nog een nadeel hierin ten opzichte van de muziekindustrie. Kopiëren van muziek gaat nog wel eens ten koste van de kwaliteit. Woorden zijn echter veel gemakkelijk te kopiëren dan muziek, kwaliteit is dus per definitie maximaal. Kopiëren van woorden is ook veel moeilijker tegen te gaan. Als je het kan lezen, kan het kopiëren niet moeilijk zijn. Met de toenemende populariteit zal dus ook de piraterij snel opkomen. Bij Engelse boeken is dit al het geval. Het grote voordeel van piraterij voor de lezer is dat er geen last heeft van rechten en het boek dus altijd te lezen blijft (en uit te lenen, etc.). Een boek digitaal downloaden is dus duurzamer dan net netjes kopen. Maar ook het downloaden is zeer snel te realiseren, soms nog gemakkelijker en sneller dan kopen op een website.

Omdat piraterij op zo’n enorme schaal wordt toegepast, is het bijna een geaccepteerd fenomeen. Natuurlijk is het een vorm van diefstal, maar als mensen zich hier echt schuldig over voelden, zouden ze het niet doen (ik ken overigens geen mensen die een gekopieerd CD’tje of film zouden weigeren te kijken of luisteren). Wel zouden veel mensen (waaronder ikzelf) zich beter voelen om ergens voor te betalen. Nu lijkt het erop dat mensen dus de prijs te hoog vinden. Of dit nu terecht is of niet heb je dus blijkbaar met feiten van doen. Als je hier niet op inspeelt valt de industrie dus in dezelfde valkuil als waarin de muziekindustrie gevallen is. Los van een oordeel is dit gewoon de werkelijkheid.

Dit geschreven hebbende, wat is de juiste prijs van een digitaal boek? Zoals je kunt opmaken is er dus een groot verschil tussen een papieren boek en een digitaal boek. De inhoud is hetzelfde maar de waarde is erg verschillend en is dus veel minder met elkaar te vergelijken en per persoon afhankelijk. Persoonlijk denk ik dat een prijs onder de tien euro (zoals de meeste boeken in amerika die wel op papier gedrukt zijn) een stap in de juiste richting is. Maak het rond de vijf euro en het wordt sneller een impuls aankoop. Ik heb ook geen problemen met de beperkte rechten van een boek als de prijs goed is. Als ik een boek echt belangrijk genoeg vind om te bewaren koop ik ook nog wel een papieren versie. Nu lees ik overigens redelijk vaak boeken uit de bibliotheek en die prijs is nog veel lager.

Is een lage prijs schadelijk voor de industrie? Ik denk het niet. Door lezen goedkoper te maken (wat dus gezien de eerste alinea’s zeer goed mogelijk is) kopen mensen wellicht ook meer boeken. Voor een paar eurootjes lees ik graag de nieuwe Kluun, maar voor 17 euro moet ik daar lang over nadenken of leen ik hem wel een keer. De vraag voor de industrie is dus: Als ik mijn boek voor 25% van de prijs aanbied, wordt dit boek dan zes keer zoveel verkocht? Dat is een vraag die ik niet kan beantwoorden en wat dus maar in de praktijk getest moet worden.

Een heel interessant boek over deze materie is van Chris Anderson en heet “Free”, ofwel Gratis in het Nederlands. Dit boek is digitaal gratis te downloaden (ook in het Nederlands). Het boek gaat over alle vormen van gratis en de mogelijkheden in het digitale tijdperk. Waar het op neer komt is dat de industrieën op allerlei vlakken anders moeten nadenken over digitale producten. Het reproduceren van digitale werken is zo goed als kosteloos en mensen verwachten dus ook niets of weinig te betalen voor digitale werken. Nogmaals los of dit terecht is of niet.

Om een voorbeeld te geven hoe de industrie dus met dit fenomeen om zou kunnen gaan: Een schrijver schrijft een boek of een serie. Het eerste deel is gratis te downloaden, elk volgend deel kost een euro. Misschien niet het krachtigste voorbeeld, maar wel een idee over hoe een iets andere benadering wel een bepaald effect kan bereiken terwijl er nog steeds geld wordt verdiend.

Hoe langer ik mijn e-reader heb, hoe blijer ik er mee ben. En ik heb nog maar een primitief apparaat wat de komende jaren snel beter zal worden…

Henri Koppen
12 Oktober 2009

E-readers: http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_e-book_readers

DRM bij Bol.Com: http://www.bol.com/nl/m/klantenservice/klantenservice-digitale-boeken/index.html (kijk naar: Het overzetten van een digitaal boek op een nieuw of ander apparaat)

Free van Chris Anderson : http://lifehacking.nl/algemeen/free-artikel/

zaterdag 10 oktober 2009

Workshop BI levert geld op

Ik ben geen Business Intelligence expert, maar in mijn werk heb ik er vaak mee te maken en ik lees er graag over. Wat me opvalt is dat er bij BI heel vaak over techniek gesproken wordt en of deze goed is of niet. BI is mijn ogen maar een klein beetje techniek (om het mogelijk te maken) maar het leeuwendeel van de I komt echt uit de mens. De kwaliteit van een BI ligt dus voornamelijk in de menselijke inspanning. Omdat het een vakgebied is waar nog veel ruimte voor cowboys is wil ik mijn licht graag laten schijnen op de unieke mogelijkheid om BI in de praktijk te brengen. Deze Workshop BI kost u niets meer dan tijd en laat het gehele spectrum van het vakgebied zien. Bij het welslagen van deze workshop zult u zelfs geld verdienen. Waar vind je dat nog; Geld verdienen door het volgen van een workshop?

Genoeg geheimzinnigheid, hier volgt de workshop documentatie. De prerequisites (benodigdheden) zijn: Een bankrekening, Internet bankieren en wat vrije tijd. Als u deze beschikbaar heeft gaat u naar Yunoo.nl en maak daar een account aan. Vervolgens download u transacties van uw bankrekening en importeert u deze in de applicatie. Dat is veilig, Google er maar op los, er is veel over geschreven o.a. door de consumentenbond. Als u dit gedaan heeft zijn een groot deel van uw banktransacties al gecategoriseerd. U ziet dus hoeveel uitgaven naar bepaalde doelen zijn gegaan (boodschappen, vaste lasten, uiterlijke verzorging, etc.). Daarna komt er wat handwerk bij kijken om de onbekende transacties in te delen. Deze zaken kun je bijvoorbeeld per maand zien.

Als u een behoorlijke periode inzichtelijk heeft gemaakt kunt u acties uitzetten voor bepaalde zaken die u niet bevallen. Bijvoorbeeld de boodschappen uitgaven met 20% verminderen voor de komende drie maanden. Daarvoor kunt u meerder tactieken verzinnen. Minder alcohol of meer B-merken, of bijvoorbeeld minder vaak winkelen en dus avondeten voor meerdere dagen halen (de zogenoemde weekboodschappen).

Na die periode kunt u meten of de doelstellingen gehaald zijn.

U kunt dit dus zien als een workshop BI. Het heeft namelijk *alle* facetten van een BI traject. U moet data putten uit een bron (banktransacties) en vaak uit meerdere bronnen (meerdere rekeningen, maar ook bijv. een kasboek). Na het importeren onstaat een zekere vervuiling. Sommige van die vervuiling kunt u structureel oplossen (door type transacties over te zetten naar een andere categorie en nieuwe categorieën aan te maken). Nu heeft u de BI omgeving gevuld en rapporten voorhanden waarop u uw onderneming (huishouden) kunt sturen. U neemt een doelstelling aan en koppelt dit aan een deadline. Door data op te halen en aan te vullen kunt u zien hoe uw beslissingen effect hebben op uw uitgaven patroon. Een ander facet is ook dat het een inspanning is om BI uit te voeren en daadwerkelijk toe te passen in de praktijk.

Aanvullende inzichten zijn: Data is nooit zuiver en heeft altijd een mate van vervuiling bijvoorbeeld dat een contante opname bestaat uit een aantal transacties die u niet zult terug zien in de resultaten, data heeft een bepaalde interpretatie; als meerdere mensen transacties aan categorieën zou toewijzen ontstaat er een verschil in inzicht. En hoeverre hebben omgevingsfactoren invloed op het behaalde resultaat? Als er een kind naar school gaat veranderen de uitgaven. WOZ belasting wordt vaak in termijnen betaald die niet het hele jaar bestrijken, etc. Maar bovenal: dat het veel discipline kost om deze workshop echt getrouw uit te voeren! Het is net de praktijk.

Als uw workshop slaagt zult u beter met uw geld omgaan. Dit resulteert dus in opbrengsten door middel van besparingen. Maar ook als u niet slaagt levert u dit wellicht een inzicht op. Dat BI misschien toch niets voor u is.

Henri Koppen
10 oktober 2009

donderdag 8 oktober 2009

Toch een E-reader

Eerder schreef ik al dat ik wel geloof in een e-reader, maar dat het concept door Bol.Com niet goed wordt opgepakt door te hoge boekprijzen. Zie:

http://www.henrikoppen.nl/2009/08/bolcom-sony-en-de-nieuwe-e-reader.html
Toch brandde het geld in mijn zakken en wilde ik iets kopen. De Sony reader kan ook PDF formaat bestanden lezen en aangezien ik nog een hoop PDF bestanden te lezen had op mijn computer, beredeneerde ik dat het wel handig zou zijn om ze ook rustig op de bank te kunnen lezen. Toch wist ik wel dat ik redenen zocht om toch tot een aanschaf over te gaan…

Toen ik verder zocht kwam ik o.a. project gutenberg tegen van Google en daar is een hele hoop epub (formaat voor digitale readers) gratis op te halen. Genoeg literatuur voor een levenlang lezen. Na nog wat verder zoeken vond ik ook een hoop recente titels zoals je ook muziek vind op het internet. Nu was er wel voldoende basis!

Om de ironie erin te houden heb ik hem op Bol.Com gekocht, type Sony PRS600 met touch screen. Nadeel van die reader is dat het scherm wel wat reflecteert. Iets wat me de eerste uren nog wel irriteerde. Voordeel is dat je gemakkelijk gebruik kan maken van het interne Engelse (en Amerikaanse) woordenboek en nog wat andere voordelen. Het lezen beviel me de eerste uren niet bijzonder, maar dat had vooral te maken met het uitproberen van dingen. Als je iets leest wat echter interessant is ben je het e-reader lezen zo gewend en is het net als een boek.

Overigens ben ik maar gematigd positief. Het scherm blijft wat klein, PDF formaat leest niet ideaal en je moet nog steeds USB gebruiken om boeken erop te zetten. De bijgeleverde software is erger dan een drama en loopt per definitie steeds vast. De gratis Adobe (Adobe Digital Editions) is nauwelijks beter. Met zeer veel dingen merk ik dus dat het product nog zeker niet volwassen is.

Na een maand of wat zal ik laten weten of het een blijvertje is, of dat ie ligt stof te happen (dan gaat ie naar Marktplaats). Ik denk overigens wel dat de e-reader een prominente plaats gaat innemen. Het heeft zeer veel voordelen en als de nadelen steeds kleiner worden zal het door de massa omarmt worden. Dan krijg je eerst de heisa zoals je deze ook in de muziekindustrie ziet (als je het kan lezen, kun je het kopiëren) en er zullen dus nieuwe businessmodellen gaan ontstaan. Uitgevers zullen hier op in moeten spelen al denk ik dat het gros deze boodschap niet begrijpt en op langere termijn het loodje legt. Leesboeken waren tot nu toe redelijk gevrijwaard van piraterij, maar met de e-reader gaat hier verandering in komen al denk ik dat daar nog wel wat jaren overheen gaan.

Heb je zelf interesse om er één aan te schaffen? Neem dan niet zonder meer het leren hoesje erbij. Er zit al een opbergmapje in de verpakking en deze is voor mij praktischer dan de leren hoes die ik bij het afrekenen er toch maar bij bestelde. Overigens voel ik nog steeds ongenoegen dat de prijzen van Nederlandse digitale boeken veel te hoog zijn. Ik voel me daarom ook niet bezwaard over het alternatief…

donderdag 27 augustus 2009

Bol.Com, Sony en de nieuwe e-reader

Ik zou graag een het lezen op een E-Reader willen omarmen. Ik was dan ook erg geïnteresseerd toen Bol.Com gisteren met een aankondiging kwam: http://www.nu.nl/internet/2069263/sony-en-bolcom-hopen-op-doorbraak-digitaal-lezen.html

Teleurgesteld zal ik nu mijn ongezouten mening geven. Ik geloof dat het project momenteel kansloos is. Het grootste obstakel is de prijs van boeken. Ik liep door het aanbod heen en de prijzen. Bijvoorbeeld De pioenroos van Wayson Choy kost als boek 17,95 en digitaal 12,99. Dat scheelt dus vijf euro. Maar dan heb je een boek die je niet kan verkopen of echt uitlenen (het mag op een aantal readers geïnstalleerd worden). Als ik dan bedenk dat ze hem niet hoeven te drukken, versturen, retour kunnen krijgen en er werkelijk geen menselijk handelen aan te pas komt, dan voel ik me belazerd. Bij andere boeken was het verschil zelfs nog kleiner! IJs verkopen aan Eskimo's van Pacelle van Goethem kost als boek 22,50 en digitaal 19,49! Daarnaast bevat de e-reader geen WIFI, geen mogelijkheid om in de ochtend de krant te lezen en moet je boeken via je computer uploaden… Als ik ergens een hekel aan heb is het kabeltjes erin en eruit halen. Neem dan nog de prijs, 199 euro voor de kleine versie en 299 voor de touchscreen versie. Dat vind ik een *hoop* geld als je dit afzet tegen een Playstation 3 die nu ook 299 kost. En *dat* is een stuk techniek wat echt heel bijzonder is. In mijn ogen moeten boeken minimaal 50% van de prijs zijn van het fysieke boek en de reader mag volgens mij niet boven de 150 euro kosten. Nu is er geen enkele prikkel.

Dan ga ik nog even verder: Nu met zeven gratis verhalen! Kopt de site. Herman Koch, Kluun en andere grote namen worden genoemd. Deze kun je downloaden ook als je niets koopt. Even een e-reader installeren en lezen maar. Zijn het verhaaltjes van een paar pagina’s! Hiermee schep je verkeerde verwachtingen. Als je dit lees verwacht je eigenlijk er zeven boeken bij te krijgen.

Ik ben fan van bol.com, ik ben fan van Sony, maar dit mag niet in de schaduw staan van de “Kindle” van Amazon.com. Zij snappen tenminste dat je meer moet doen dan alleen een boekje op een digitaal apparaat lezen. Ik heb eerder geschreven over e-readers en zelfs dat papieren versies van kranten en boeken hun langste tijd gehad hebben, maar als ik dit initiatief zie, dan denk ik dat het toch nog wel heel wat jaren gaat duren.

Verder zal ik niet ingaan op de voordelen voor het milieu, de mogelijkheden om je bibliotheek onder je arm mee te nemen en dat zo’n apparaat nog onverwacht lekker leest.

dinsdag 25 augustus 2009

Waarom virussen, hackers en Spam zo belangrijk zijn

Evolutie is het magische woord wat al snel gerelateerd wordt aan de evolutietheorie van Charles Darwin. Evolutie is de geleidelijke ontwikkeling van iets en is veel breder toepasbaar. Niettemin kunnen er hele mooie parallellen getrokken worden tussen de evolutietheorie en bijvoorbeeld de IT. Evolutie lijkt een universele wet te zijn en als je er in verdiept schuilt er veel schoonheid en wijsheid in.

Zo geloof ik dat computervirussen, hackers en Spam verspreiders heel belangrijk zijn voor de ontwikkeling van het internet.

Stel dat er geen dieven en inbrekers bestonden, dan hadden huizen en auto’s geen sloten gehad, dan waren er geen kluizen en had je geen pasjes nodig om bij een bedrijf op bezoek te gaan. Als dan iemand op het idee van stelen kwam, zouden we weerloos zijn geweest. En als dat idee dan groeide zou er anarchie uitbreken en de gehele economie in gevaar komen. Niemand wist namelijk wat er tegen te doen en het zou jaren duren voordat er een remedie tegen bestond (en ook die zou nog veel tijd nodig hebben om echt goed te zijn). Dit is ook waar voor het menselijk lichaam. Als er geen virussen en slechte bacteriën bestonden zouden we er ook geen afweer systeem voor hebben. Als er dan zoiets als een virus zou ontstaan, dan zou de gehele wereldbevolking zijn uitgeroeid. Er zijn mensen die voorspellen dat de mensheid aan een ziekte ten onder zal gaan…

Doordat er dus computervirusmakers zijn, bestaan er virusscanners. Tegen hackers bestaan firewalls en beveiligde datacenters en is software erop gericht misbruik te voorkomen. Spamfilters beschermen ons tegen een overvloed van reclame en mail van oplichters.  Elke nieuwe uitvinding op het internet, of dit nu Facebook of Twitter is, wordt vroeg of laat getroffen door mensen die er misbruik van willen maken en daardoor wordt zo’n site steeds beter en veiliger. Het maakt het internet weerbaar en dus zijn al die dingen een noodzakelijk kwaad.

Geen enkel systeem is van begin af aan zo ontworpen dat er geen misbruik mogelijk is. Door evolutie verbetert een systeem, en je kan dus ook geen compleet systeem van te voren ontwerpen. Evolutie moet zijn gang kunnen gaan.

Wat moet ik met dit inzicht? Dat zou je jezelf af kunnen vragen. Maar toen ik dit inzicht kreeg besefte ik dat je bij het ontwerpen van nieuwe software niet meteen alles moet proberen te dekken. Je moet het niet willen om een compleet systeem te ontwerpen. IT projecten zouden dus altijd een beperkte scope moeten hebben omdat evolutie een systeem polijst en beter maakt op een manier die je van te voren niet kunt verzinnen. Dit gaat zeker op voor de tegenwoordig zo vaak beschreven “Social Media”.

Of zoals John Gall het zo treffend omschrijft:
“A complex system that works is invariably found to have evolved from a simple system that worked. The inverse proposition also appears to be true: A complex system designed from scratch never works and cannot be made to work. You have to start over, beginning with a working simple system.”

De volgende keer als je een spam bericht krijgt zie je dit misschien door andere ogen. Zelfs spam heeft dus zijn nut, want zonder zouden we zo kwetsbaar zijn.

Henri Koppen
25 augustus 2009

donderdag 20 augustus 2009

Bedrijfsnaam verandering naar Kennis Momentum

Omdat ik sinds April werkzaamheden uitvoer op eigen naam en niet uit naam van Arcencus gebruik ik dus mijn persoonlijke beheer bv. als bedrijf. Alleen klinkt dat niet echt lekker: “Hallo. Ik ben Henri Koppen van Henri Koppen Beheer BV.”. Maar even een naam verzinnen is niet gemakkelijk. Ondanks dat ik Arcencus een prettige en mooie naam vind is het niet handig. Niet geautomatiseerde post van de belastingdienst wordt vaak nog steeds naar ArcenSus verstuurd. Daarnaast kregen we wel eens als commentaar op ons kaartje dat het niet duidelijk is wat wij nu deden. Er hoorde een uitleg bij. Er moest dus iets in de naam zitten wat ook een richting aangaf van wat ik doe als freelancer. Eén van mijn persoonlijke doelen is het bevorderen van kennisdeling binnen een bedrijf. Bij alles wat ik doe en verkoop wil ik mijn kennis dan ook overdragen zodat deze werkt  als ik weer weg ben. Daarnaast leg ik me steeds meer toe om het kennisdelen binnen een organisatie te versterken. Niet alleen als toegevoegde waarde, maar ook uit visie en idealisme. Kennis staat centraal in mijn werk en vakgebied. Het onderscheid het kaf van het koren en bevat essentie van wat ik doe.

Momentum als woord is afkomstig van het Latijn en wordt gebruikt in de natuurkunde om de hoeveelheid van beweging uit te drukken (massa maal snelheid). Vrij vertaald dus de kennisimpuls die een bedrijf krijgt als zij zaken met mij doen.

De anekdote is dat toen ik naar een bedrijfsnaam zocht en het woord momentum wilde gebruiken ik wilde onderzoeken of de combinatie van kennis en momentum al veel voorkwam. Toen ik dit in Google intikte…. Kreeg ik mijn blog als eerste resultaat terug (zie plaatje onder)! Dat was dus voordat ik een bedrijfsnaam had bedacht. Toen was de beslissing snel gemaakt en heb ik deze handelsnaam aan mijn KvK inschrijving toegevoegd.

 image

 

 

 

maandag 17 augustus 2009

Het grote kranten dilemma

Internet verandert de wereld en heeft invloed op de economie. Tien jaar geleden was geld uitgeven op het internet in Nederland nog eng en er waren veel mensen die zeiden dat dit echt niet ging veranderen. Nu koopt men zelfs kleding op het internet. Kranten hebben een aantal keer geprobeerd geld te vragen voor hun online pagina. Dit leidde tot succesvolle sites zoals nu.nl . Met rassé schreden keerden veel kranten op hun beleid terug. Het schrijven van content kost nu eenmaal geld en als je als krant geen onderscheidend vermogen hebt en eigen artikelen produceert dan verdwijnt langzaamaan je bestaansrecht.

Het gratis waarover veel geschreven wordt (bijvoorbeeld door Chris Anderson) heeft echter een probleem. Gratis is altijd relatief, de lezer hoeft niet voor de content te betalen, maar uiteindelijk moet er geld ergens vandaan komen en traditioneel is dat uit advertenties. Tijdens de huidige crisis valt die bron ook voor een goed deel weg en is het aanbieden van goede content zonder dat de lezer betaald een groot probleem. Vandaar dat de geluiden weer opkomen om de lezer te laten betalen voor online content.

Misschien dat een Amerikaan hiervoor nog te porren is, maar ik zie het in Nederland niet gebeuren. Veel nieuws is generiek (er zijn veel bronnen waaruit het nieuws voortkomt) en psychologisch is het een hele stap om voor iets dat als gratis ervaren wordt geld te betalen. Dat je voor een papieren krant geld moet betalen snapt iedereen. Maar dat je voor tekst op een internetpagina betaald is veel moeilijker te begrijpen.

Kwalitatief goede content waar ook onderzoek voor is gedaan kost nu eenmaal geld, als het geld niet uit advertenties verdient kan worden moet je dus de keuze maken om die content niet te laten maken of zorgen dat er voor betaald wordt door lezers. Dit zou uitstekend kunnen werken als *alle* content aanbieders zouden samenwerken en tegelijk af zouden spreken dat er voor content betaald moet worden. Dit is niet mogelijk en geeft meteen ruimte aan nieuwe initiatieven.

Je begrijpt dat een krant met een website voor een dilemma staat.

Kijk naar Schoolbank.nl . Toen zij geld gingen vragen voor hun dienst kreeg Hyves de kans (en boost) die schoolbank deed vergeten. Ik betwijfel of Hyves de kans zou hebben zo te groeien als Schoolbank wat meer naar een sociaal netwerk platform was gegaan (zonder lidmaatschapgeld).

Nu lijkt de geschiedenis zich te herhalen en als ik zou moeten voorspellen wat er gaat gebeuren dan lijkt me het vragen van geld voor (extra) content kansloos. Nieuws is nu eenmaal nieuws en bereikt het internet toch wel. Voor welke content zou dan betaald worden? De achtergronden? Nieuwsarchief? Het recht te kunnen reageren op artikelen? Het probleem hiermee is dat je eerst de content moet hebben om lezers te kunnen overtuigen (op basis van proefabonnementen of mond-tot-mondreclame) en zover komt het niet snel.

Ik denk dat als een krant geld wil verdienen aan een abonnement of online content ze content + services moeten aanbieden. Die services in de vorm van een applicatie voor mobiele telefoon of e-reader zoals de Kindle waarbij de dagelijkse editie als vroeg in de morgen als offline content wordt aangeboden op abonnementsbasis. Dat ze er meteen een stuk hardware “gratis” bij krijgen lijkt me een goede stap.

Het “zo maar” geld gaan vragen lijkt me in ieder geval kansloos.

Henri Koppen

17 Augustus 2009

Blog over dit onderwerp : http://nu.web-log.nl/nu/2009/08/gratis-heeft-zi.html
Kindle : http://www.amazon.com/Kindle-Amazons-Original-Wireless-generation/dp/B000FI73MA
Free is gratis te lezen op : http://www.longtail.com/the_long_tail/2009/07/free-for-free-first-ebook-and-audiobook-versions-released.html

dinsdag 11 augustus 2009

Inzicht

Sinds April werk ik bijna volledig uit eigen naam, en niet meer uit naam van Arcencus. Ik heb toen gekozen voor een richting in Kennis Management en Business Process Management omdat ik hierin veel kennis en ervaring heb. Ik ben echter tot inzicht gekomen dat Kennis Management (en BPM) zelf niet verkoopt en ik snap nu ook waarom. Zoals ik al vaker roep bij het succes aanbieden van een product moet je een probleem oplossen. Ik was daarin niet direct genoeg, je moet (zeker in deze tijd) direct een probleem oplossen. Bedrijven investeren momenteel alleen maar in dingen die direct bijdragen aan het resultaat. Succesvol kennismanagement levert wel een bijdrage aan het resultaat (in mijn ogen zelfs een beter resultaat), maar niet direct. Er gaat een tijd aan vooraf en het vergt een investering. Voor zo’n investering heb je ook visie nodig, en je komt er niet mee binnen bij een bedrijf. Het spreekt niet aan (en is te algemeen). Het inzicht dat ik nu heb is dat ik mezelf moet verkopen op wat ik al bewezen kan en pas in een 2e fase moet komen met strategische producten zoals Kennis Management en het managen van bedrijfsprocessen volgens een door mij ontwikkelde methode.

Dit gezegd hebbende zal ik mijn blog gedeelte hierop aanpassen. Niet direct, ik moet er nog even over nadenken. Maar het moet beter aansluiten bij de diensten die ik momenteel lever: Advies over inzet van bepaalde (eigen gemaakte) software. En slim maatwerk om koppelingen tot stand te brengen middels staging area’s en webservices.

Omdat ik het momenteel erg druk heb kom ik er niet toe om uitgebreid te schrijven. Toch neem ik mij voor om in ieder geval elke week iets zinnigs te produceren over mijn vakgebied. De blogs zullen zich alleen niet meer primair focussen op kennisdeling en BPM. Als ik om me heen vraag worden het toch wel gezien als stoffige saaie onderwerpen terwijl er juist zoveel schoonheid in te ontdekken valt.

Inzicht komt met de jaren en zo ook mijn grijze haren.

Henri Koppen

11 Augustus 2009

maandag 3 augustus 2009

Sites overheid onveilig? Stemmingmakerij op het internet

Het is weer zover. Even overheid bashen. Ik doe er graag aan mee. Zo kreeg Cindy laatste een boete voor 67 kilometer per uur rijden waar ze maar 50 mocht. Er stout als het in een woonwijk is of andere plaatsen waarbij het gevaar kan opleveren. Alleen hier gaat het om een tweebaansweg zonder tegenliggers waar voetgangers en fietsers niet kunnen komen en er bovendien volop zicht is. Dat is een voorbeeld van de overheid wat gewoon geldklopperij en onterecht is.

Maar zoals ik op het NU artikel lees (met doorklikken op het AD)

http://www.nu.nl/internet/2053428/websites-overheid-lek.html

Slaat nergens op. Zoals een reaguurder (zo heet iemand die een reactie plaatst op GeenStijl.nl) al terecht opmerkt. Degene die het onderzoek uitvoeren zijn leveranciers van SSL certificaten. Waar zij blijkbaar over vallen is dat op niet alle plaatsen HTTPS wordt gebruikt bij het invullen van bepaalde formulieren. Maar dat is *heel* iets anders dan zo maar gegevens van mensen kunnen stelen zoals er gesuggereerd wordt. De sites zijn dus wel degelijk veilig en er kunnen niet zondermeer gegevens gestolen worden. Alleen in het geval van een computer die rotzooi bevat (SpyWare of een virus) of welke op een onveilig netwerk staan waar iemand zomaar verkeer kan aftappen zouden gegevens opgevangen kunnen worden door “mee te luisteren”. Maar om dat onveilig te noemen gaat wel erg ver, 99.99% van de Nederlanders verstuurd zijn e-mail niet versleuteld en legt geen beveiligde verbinding naar zijn mailservers. Door te stellen dat overheidsites onveilig zijn is hetzelfde stellen dat een heel groot deel van de Nederlanders onveilig omgaat met zijn computer (ondanks de virusscanner, firewall, etc.). Het is dus ruimschoots overtrokken en opgeklopt en gezien de context (de bron van het nieuws is een bedrijf wat certificaten verkoopt) is het een stunt voor gratis reclame.

Overigens zit er wel een punt in en dat is dat alle sites (ongeacht of dit overheid is) eigenlijk alle formulieren en gegevensuitwisseling plaats laten vinden via een HTTPS verbinding. Het kost iets meer rekenkracht en bandbreedte (voor de vuist weg zo’n 15%, bron: Eigen onderzoek) en wat euro’s voor zo’n certificaat maar zorgt er in ieder geval voor dat het meeluisteren van die gegevens een stuk lastiger wordt.

vrijdag 24 juli 2009

Bye Bye Plaxo

Ik ben fan van Plaxo en heb het jaren met plezier gebruikt. Het is gratis en zorgt ervoor dat je contacten die ook aangesloten zijn up-to-date blijven in bijvoorbeeld Outlook. Vandaag kreeg ik het bericht met een pop-up (waarom geen mail met uitleg) dat de service niet meer gratis is en zo’n 48 dollar per jaar kost.

Nu kan ik best begrijpen dat er voor een goede service geld gevraagd wordt aangezien er geen advertisement mee komt, waar ik alleen slecht tegen kan en actief op reageer is dat 48 dollar vertaald wordt naar 43 euro. Mijn geld gaat immers naar de verenigde staten en daar is 43 euro meer waar dan die 48 dollar.

Deze koersvervalsing is heel sterk aanwezig op winkels op het internet. Of je nu spellen koopt via Steam, PS3 artikelen, of software uit de states, elke keer is het raak. Geef dan minstens een goede verklaring, maar bij gebrek daaraan is de kans dat ik geld uitgeef behoorlijk gedaald. Waarom denk je dat er wisselkoersen bestaan?

Ik kan me wel voorstellen dat als je bij een internationaal keten iets besteld dat er inderdaad geen rekening gehouden wordt met koersen, maar dan moet het wel om een winkel gaan die bijvoorbeeld in Nederland een vestiging heeft, of dat de kosten van de winkel ook in Euro’s zijn, maar dat is vaak niet zo.

Of heeft iemand een andere verklaring?

woensdag 22 juli 2009

Vooruitziende blik, wanneer wordt ik nu eens ontdekt? Solar ofwel Zonne energie

In 2007 schreef ik al een stukje waarin ik een idee opperde: Waarom gebruiken we de Sahara niet voor zonne-energie? En volgens mij waait het er ook nog flink. Als we zeewater onder de panelen door laten lopen (zorgt meteen voor koeling of warmte opslag) dan kan het condensvocht als drinkwater gebruikt worden. Eén van de problemen die ik zag was het transporteren van stroom over een lange afstand, maar nu heb ik gelezen dat dit ook opgelost kan worden.

Hier is mijn artikel op mijn opinie forum. Het gaat om de laatste alinea’s :

http://www.4xs.nl/forum/topic.asp?TOPIC_ID=637

Ik werd geprikkeld om hierover te schrijven omdat o.a. Siemens en RWE gingen investeren in een project ongeveer zoals ik hierboven heb beschreven:

http://www.nu.nl/algemeen/2041272/europa-wil-groot-zonne-energieproject-in-afrika.html

http://www.nu.nl/economie/2023574/essent-koper-rwe-in-groot-zonneproject.html

En ook op wat buitenlandse sites wordt hierover geschreven:

http://www.solarpowerwindenergy.org/2009/07/13/solar-power-plants-planned-for-sahara/

http://www.reuters.com/article/environmentNews/idUSTRE56153V20090702

Ik heb wel vaker een hoop ideeën, en sommige blijken zo onzinnig niet. Moet ik wel zeggen dat dit een no-brainer is. Iedereen die vijf minuten nadenkt over het probleem komt met een oplossing zoals ik schreef, maar ik vind het leuk dat het idee dus zo gek nog niet is. Als ze mij zouden benaderen om er iets in te betekenen, dan zou ik er ook voor gaan, maar geen idee wie ik hiervoor zou moeten benaderen!

woensdag 8 juli 2009

Wat kleine updates

Er zijn een paar updates die ik hier kort wil vermelden maar waar geen aparte post voor nodig is:

Klein maar fijn
Ik kwam toevallig nog een kort stukje van mezelf tegen wat ook is afgedrukt in de ICT Services Guide van Computable (onderaan). Grappig is dat ik de tekst las en het er mee eens was en toen pas zag dat ik het zelf geschreven had!

http://www.computable.nl/artikel/ict_services_guide/2987357/2017861/maak-bij-saas-goede-afspraken-over-continuteit.html

Matchine
Hierover binnenkort meer documentatie. Momenteel doe ik onderzoek voor een matching algoritme welke verwezenlijkt wordt in een soort webservice engine. Allemaal wat dure taal, komt erop neer dat het een systeem is welk bijvoorbeeld een krachtig advies kan geven over welke CD je zou willen luisteren. Een van de zaken die dan belangrijk zijn is een complete database. Iets wat als probeersel niet mogelijk is, maar dankzij http://www.last.fm/ heb ik nu wel wat belangrijks toegevoegd. Als je iets in de matching database zoekt wat er nog niet is, dan kijk ik snel bij Last.FM of het wel bestaat. Als dat zo is dan wordt de matching database verrijkt met deze nieuwe informatie en lijkt het dus op een complete database. Meer weten over Matchine… lees verder..

Site
Na advies heb ik toch naast dit blog een eigen site ingericht welke je kunt benaderen op http://site.henrikoppen.nl Hier staan wat statische gegevens, maar zal ik ook informatie vermelden over de projecten waar ik momenteel mee bezig ben.

woensdag 24 juni 2009

Komt er een Big Switch?

Onlangs las ik het boek 'The Big Switch' van Nicholas Carr. Hij vertelt over hoe elektriciteit de wereld in een rap tempo veranderde en dat het voorafging aan fabrieken die eerst zelf hun stroom verzorgde en dat het een erg dure aangelegenheid was. Pas toen er centrales kwamen die stroom als een dienst leverden, kwam het gebruik van stroom ook in de huishoudens terecht en nam het een enorme vlucht.

De rest van dit artikel wat ik schreef kun je lezen op de Computable site:

http://www.computable.nl/artikel/ict_topics/saas/2977475/2333364/komt-er-een-big-switch.html 

Momenteel schrijf ik nog een aantal andere artikelen die voorborduren op de vraag of IT uit de muur kan komen.

Henri Koppen
24 Juni 2009

zaterdag 13 juni 2009

IT uit de muur

Geïnspireerd door een boek geschreven door Nicholas Carr heb ik besloten dit stukje te schrijven. Zijn boek “The Big Switch” heb ik nog niet gelezen, maar de inleiding zette me al aan tot denken. Hij trekt een parallel met de elektriciteitsvoorziening aan het begin van vorige eeuw en de IT nu. Fabrieken hadden eigen elektriciteitscentrales maar na verloop van tijd werd het veel gunstiger en gebruikelijker om stroom van grote (grid) centrales af te nemen. En nu weten we niet beter dan dat stroom uit de muur komt en het er in principe altijd is. Carr schrijft dat automatisering wellicht aan de zelfde revolutie onderhevig is als stroom destijds. Nogmaals; ik heb zijn boek nog niet gelezen alleen nog besteld, maar vroeg me af of ik voor kon stellen hoe het zou zijn om IT slash automatisering af te nemen “uit de muur” en of dit mogelijk is. Elk bedrijf vind zichzelf uniek en het beheren van een infrastructuur is toch wel erg complex om het zo generiek aan iedereen aan te bieden. Veel bedrijven hebben een eigen IT afdeling of besteden dit uit. Dit uitbesteden is heel specifiek en bestaat niet alleen uit het aanbieden en beheren van een generiek platform. De kosten van IT en het beheer zijn momenteel fors.

Om te beginnen met een zijspoor had ik laatst een discussie met een vriend die voor het FD werkt. We hadden het over de Kindle (http://www.amazon.com/Kindle-Amazons-Original-Wireless-generation/dp/B000FI73MA ) en ik vroeg aan hem wanneer de krant niet meer gedrukt zal worden en alleen nog maar elektronisch zou bestaan. Stellig zei hij “Nooit!”, maar toen ik vroeg of het misschien na 100 jaar zo zou zijn begon hij te twijfelen. Al snel kwamen we tot de conclusie dat het inderdaad een kwestie van tijd zou zijn (maar dat het lang nog niet zo ver is). Zelf denk ik dat het nog wel eens minder dan twintig jaar zou kunnen zijn.

Als je nu kijkt naar de verschuiving van fysieke servers naar virtuele servers en infrastructuur en applicaties “in the cloud”. Dan zie je dat de techniek niet eenvoudiger wordt, maar dat het wel steeds meer een generiek platform wordt. Als de infrastructuur goed is opgezet maakt het niet uit als één van de servers uitvalt. Of als een harde schijf kapot gaat, of dat een kabel in de grond breekt. Onderdelen in de infrastructuur zijn redundant uitgevoerd over meerdere locaties. Waaruit bestaat bedrijfssoftware? In principe uit een interface en een database. Is het zo moeilijk voor te stellen dat bedrijfssoftware voor meerdere typen bedrijven wordt ingezet en waarin het onderscheid louter bestaat uit een verschil van inrichting? Die inrichting bestaat dan wellicht uit een XML document die in de cloud ge-upload kan worden. De credentials van een gebruiker zorgen dan dat de software zich presenteert als de software van zijn bedrijf, en uiteraard heeft elke inrichting een eigen versleuteling zodat gegevens beveiligd zijn. Verschillende software oplossingen kunnen met elkaar praten bijvoorbeeld door middel van webservices. Performance wordt opgelost door schaalbaarheid.

Laatst vroeg iemand aan me; “Hoe zit het met beschikbaarheid?”. Het internet is principe altijd beschikbaar en de verbinding naar het internet kan steeds beter redundant uitgevoerd worden. De nieuwste IPhone kan tegenwoordig direct als modem naar het internet gebruikt worden. Dus als de telefoonlijn kapot gegraven wordt zou een gebruiker al direct over kunnen stappen naar dit modem en verder kunnen werken.

Dan is er nog een hobbel in verband met bandbreedte. Als ik bestanden lokaal op mijn laptop opsla heb ik er sneller beschikking over dan als deze van het internet moeten komen. Ook het gemak van even dubbelklikken op een icoontje op je bureaublad is nu eenmaal prettiger dan eerst een paar schermen doortijgeren totdat je bij je bestand bent aangekomen. Toch zijn de vooruitzichten ook hier gunstig. Glasvezel zal steeds meer gewoon worden en het maximum in bandbreedte is nog lang niet inzicht. In theorie kan een bestand van het internet halen sneller worden dan het ophalen van het bestand van een lokale computer.

Ook worden steeds meer apparaten gemaakt voor het gebruik van software en internet. Nu al kun je via de TV vakantiefoto’s bekijken of beslissen welk TV programma je op welk moment zou willen zien. Als ik van iemand een muziektip krijg dan heb ik binnen een minuut de CD gedownload om te kijken of het wat is. Als je kijkt naar de eerder genoemde Kindle (een apparaat waarop je boeken kunt lezen, ook als de zon schijnt), dan kun je op ieder moment van de dag het boek kopen wat je wilt lezen of de krant raadplegen.

Dat automatisering zo gewoon wordt als stroom uit de muur lijkt dus helemaal niet zo ver weg. Dat er wel een hele hoop bij komt kijken is een ander verhaal. Dat iets lekker werkt en er altijd is betekend niet dat de achterliggende techniek dat is. Een mooi voorbeeld daarvan vind ik Google. Toen ik mijn vrouw vroeg of ze dacht dat Google technisch een wonder was antwoordde ze zonder aarzelen “Nee”. “Waarom niet?” vroeg ik haar. “Nou gewoon”, antwoordde ze,”je tikt wat in en je krijgt wat tekst met resultaat te zien. Als ik op control en F druk in een Word document kan ik toch ook direct zoeken?”. In dit onderstreept des te meer wat ik zonet beschreven heb.

Moet je als IT-er nu vrezen voor je baan? Absoluut niet. Niet alleen is inrichting en automatisering aansluiten op de behoefte van het bedrijf nog steeds nodig, de wensen worden ook steeds intensiever en IT is belangrijker dan ooit. Als de stroom er bij een bedrijf uitligt kan niemand meer wat, maar als de e-mail eruit ligt of het productiesysteem, dan zie je ook dat de productiviteit enorm afneemt.

Henri Koppen
13 juni 2009

dinsdag 19 mei 2009

Aankondiging: Project Matchine!

Dit is een vooraankondiging van een nieuw project dat ik onlangs gestart ben. Een methode die op basis van jouw interesses tips geeft. Bijvoorbeeld welk boek je leuk vind, of naar welke film je zou moeten kijken.

Momenteel is het nog in een prille fase, maar je kan het project volgen door een programma te installeren welke ik hiervoor gemaakt heb:

http://apps.henrikoppen.nl/MatchineClient/publish.htm

Let op! Het werkt je computer bij met wat updates zodat de meest recente versie van het Microsoft .NET geïnstalleerd wordt. Dit is in feite onderdeel van je besturingssysteem en kun je gewoon doen. Dan wordt de tool geïnstalleerd. Daar kun je een gebruikersaccount aanmaken. Instructies zijn momenteel nog niet voorhanden maar zullen snel volgen.

Heb je vragen, neem dan contact met me op. Deze tekst wordt de komende dagen bijgewerkt.

Dit is een project waar ik al jaren mee rondloop en waarvan ik geloof dat het iets bijzonders is!

zaterdag 16 mei 2009

Besparen met kennis management

Van de week kreeg ik weer een bevestiging dat kennismanagement van veel toegevoegde waarde kan zijn en geld op kan leveren. Daarnaast is de investering slechts in tijd en niet in geld, een zeer goed middel dus om kosten te besparen, zeker in tijden van crisis en recessie.

Ik was op bezoek bij een bedrijf wat behoefte had om wat kennis van mij te absorberen, omdat dit voor mij een nieuwe prospect is konden zij gebruik maken van een dagdeel kosteloos advies (meteen de eerste besparing). Uit routine vraag ik dan aan mijn gesprekspartner; “Wat doe jij voor dingen die ervoor zorgen dat een collega gebruik kan maken van de kennis die jij in de praktijk hebt opgedaan.”. Na enige aarzelen antwoordde zij “te weinig”. En als toelichting vertelde ze dat er nogal wat tijdsdruk lag op projecten en dat daar de focus op lag. Dit is iets wat ik erg veel hoor en wat zeker ook begrijpelijk klinkt. Ik zal alleen een scenario schetsen waarmee duidelijk wordt dat er bespaard kan worden door extra tijd te investeren.

Haar taak was het adviseren van klanten, net als collega’s uit zelfde en andere regio’s. Uitgebrachte adviezen en actieplannen werden nauwelijks gedeeld ondanks dat de infrastructuur hier wel op ingericht was. Er was periodiek overleg. In het gesprek werd wel duidelijk dat bepaalde uitdagingen in advies geven voor meerdere collega’s golden. Elkaars ervaring delen is dus relevant.

Hoe zou kennisdelen hier goed kunnen worden toegepast?

Bij elke opdracht loop je tegen problemen op. Deze los je uiteindelijk op. Zowel de manier als hoe je het probleem hebt opgelost (waar heb je gezocht? Wie heb je benaderd?) alsmede het probleem en de daadwerkelijke oplossing zou je kunnen vastleggen, als is het maar en in door collega’s gedeeld forum of doorzoekbaar gedeelte van het intranet. Dit vastleggen zou vast onderdeel van het proces moeten worden, en dit is de investering die er gemaakt wordt: Het vastleggen hiervan kost nu eenmaal tijd, moeite en discipline. De volgende keer als je tegen een probleem oploopt is de eerste plek waar je naar een oplossing zoekt de plek waarop kennis wordt opgeslagen. Hoe meer kennis wordt opgeslagen, hoe groter de kans dat je de oplossing dus snel vind (zelfde bedrijf, zelfde soort werkzaamheden). Dat is een besparing. Want meestal als je een probleem tegenkomt raadpleeg je een collega en dat kost dus ook tijd (van twee personen). Hoe meer je vastlegt hoe waardevoller dit wordt. Ook een talentvolle adviseur die na verloop van tijd elders gaat werken laat wel een deel van zijn kennis en ervaring achter. Hiermee levert iemand dus ook nog steeds iets op nadat diegene ergens anders is gaan werken (of op een andere functie, of ziek wordt, etc.).

Aardig is dat techniek hier niet genoemd wordt. Er is techniek nodig om kennis in op te kunnen slaan en beschikbaar te maken, maar elke techniek voldoet tegenwoordig aan de benodigde voorwaarden. Er hoeft dus niet of nagenoeg niet in techniek geïnvesteerd te worden en kan dus geen belemmering vormen in het beginnen met kennismanagement.

Het subtiele van kennismanagement is dat het voor de hand ligt, maar nauwelijks wordt toegepast. Toch kan het toepassen het onderscheidend vermogen van de onderneming enorm versterken. Daarnaast is een project zo gerealiseerd in het klein en kan het evolutionair en organisch groeien binnen een organisatie. Eén afdeling neemt het voortouw en na positieve resultaten sijpelt dit de gehele organisatie door. En belangrijker nog, het levert geld op!

Lees je dit en heeft dit je interesse? Neem contact met me op voor aan afspraak. Dit is vrijblijvend, *ook* als je niet een “decision maker” bent.

dinsdag 5 mei 2009

WBSO Subsidie ook voor uw bedrijf?

Zonder WBSO subsidie hadden we wellicht nooit MaxCC kunnen ontwikkelen. Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk is een hele toegankelijke subsidie in de vorm van een aftrek op af te dragen loonbelasting. Tik WBSO in Google om er alles over te lezen.

Elke ontwikkeling van software vergt onderzoek, als de te ontwikkelen software of delen ervan voor uw bedrijf technisch vernieuwend zijn, dan kun je al subsidie op dit onderzoek krijgen. Deze subsidie wordt betaald in de vorm van een korting op de te betalen loonbelasting over de werknemers die het onderzoek doen. De regeling is erg soepel en ook de nodige administratie is absoluut geen papierwinkel. Uren registreren en voortgang van het onderzoek in de vorm van notulen en aantekeningen bewaren is het meeste werk, maar deze dingen doet u ook bij de normale gang van zaken en is dus nauwelijks een belemmering.

Mijn eerste subsidie aanvraag heb ik gedaan met een consultancy bureau die hiervoor 15% in rekening bracht. Later ben ik er zelf in gedoken en al mijn aanvragen zijn tot nu toe gehonoreerd. Ik heb andere bedrijven al geholpen hun WBSO aanvraag zelf te doen. Wie niet kan delen, kan niet vermenigvuldigen.

Een paar voorbeelden van onderzoeken waarvoor we subsidie ontvangen hebben: Algoritme voor betere performance van de rechtenstructuur, beter inzetten van globaal unieke sleutels, updateability van remote databases verbeteren, etc.

Het volledig invullen van een WBSO aanvraag (dit kan allemaal elektronisch) hoeft maar een paar uur in beslag te nemen als je goed voor ogen hebt waarover je subsidie aanvraagt. Kortom komt het hierop neer: Je hebt een technische uitdaging waar u als ondernemer wakker van kan liggen. Je hebt een idee over de oplossing, maar deze is niet zeker, je zult moeten onderzoeken of de oplossing uw probleem oplost.

Daarbij geldt dat het onderzoeken van de oplossing niet succesvol hoeft te zijn. De subsidie staat dus volledig los van het welslagen van het onderzoek!

De enige valkuil is dat u woorden als bouwen, programmeren, optuigen en dergelijke moet vermijden. Jaren geleden was het gebruik van een standaard programmeertaal nauwelijks te subsidiëren. In 2009 is de regeling nog soepeler geworden. En terecht, want de programmeertaal is niets, het slim toepassen alles! In deze blog schrijf ik veel over software en programmeren, omdat dit de hoek is waarin ik zit. Uiteraard is de WBSO veel breder dan dat. Technische voor uw bedrijf vernieuwend is de sleutel.

Wilt u meer weten over WBSO? Of wilt een de vraag stellen of een bepaald iets subsidiabel is? Neem contact op, en ik kan u direct vertellen wat uw mogelijkheden zijn. Daarbij kan ik u helpen uw WBSO aanvraag succesvol in te dienen.

dinsdag 28 april 2009

Besparen op je imago met BPM

Ik zal een aantal praktijk voorbeelden geven van zaken die ik het afgelopen jaar heb meegemaakt die leiden tot schades die voorkomen hadden kunnen worden door processen goed op orde te hebben.

Twee weken geleden kocht ik een auto uit een showroom. Na het maken van een ophaal afspraak vroeg ik tussentijds naar een kenteken zodat ik de verzekering kon regelen. Het kenteken was nog niet binnen dus ik kreeg geen antwoord. Een dag voor het ophalen nam ik nogmaals contact op en was mijn order kwijt. Het koopcontract stond op mijn naam, maar het was een auto voor mijn vrouw, en omdat zij al jaren zaken doet werd het gemakshalve op haar naam over gezet. Maar wat bleek: Administratie bleek een fout gemaakt te hebben en geen kenteken is aangevraagd waardoor de ophaal afspraak niet door kon gaan omdat er bij nieuwe auto’s 3 werkdagen voor een kenteken staan. Voor mij is dit onbegrijpelijk. De verkoper gaf aan dat dit soort dingen nu eenmaal gebeuren. Maar voor mij betekend het dat een bedrijf zijn processen en de beheersing daarvan gewoon niet op orde heeft.

Vorig jaar heb ik een keuken aangeschaft en laten plaatsen. Het laatste schroefje van de keuken werd door een waterleiding heen geboord. Omdat het wat hoger in de muur was duurde het een dag voordat de plas water onder mijn keuken vandaan kwam. Na een sorry kwam de monteur snel het probleem verhelpen en hij zij dat het echt een typisch pechgevalletje was. Ik kon me daar nog net in vinden, maar hoorde later dat er goedkope apparaatjes bestaan waarmee je kunt detecteren waar de leidingen lopen (water en stroom). Het is dus geen pech, het is gewoon geen onderdeel van de procedure en daarmee amateuristisch.

Een laatste voorbeeld is het bestellen van een hardhouten tuinbankje. Dit had ik via het internet gedaan en naast dat het bestelproces curieus was heb ik een dag later alsnog de organisatie gebeld. Zij gaven aan het bankje wel naar een dichtstbijzijnde vestiging te sturen waar ik deze op kon komen halen. Na telefonisch contact te hebben met de vestiging kon ik het ophalen. Het was een bankje van 150 cm, en toen ik de doos in mijn handen had was deze ook 150 cm hoog. Nadat ik het in elkaar gezet had bleek het een bankje van slechts 120 cm te zijn. Natuurlijk had ik het typenummer moeten controleren, maar bij het afgeven (en dragen naar de auto) is dit iets wat de verkoper had moeten doen.

Om een kort verhaal lang te maken: Een proces is een serie handelingen met een begin en een eind. Elk proces dat gestart wordt, moet worden afgehandeld. Pas als je een bepaalde actie hebt uitgevoerd kon het proces naar een volgende stap gebracht worden. Dit simpele principe had de eerste fout van het kenteken kunnen voorkomen.

Ook het plaatsen van een keuken is een proces en dient gewoon vaste stappen te hebben welke dienen te worden uitgevoerd. Als je die checklist gebruikt kun je nooit iets vergeten. Een van de onderdelen is het meenemen van apparatuur waarmee je leidingen kunt detecteren een ander onderdeel is dat voordat je gaat schroeven je weet waar de leidingen liggen.  Een checklist maken is geen draak van een opdracht en creëert ook nog eens rust voor de monteur en een goed te verdedigen werkwijze die overigens door middel van evolutie steeds beter wordt.

Ook het probleem van het bankje is een probleem wat middels een goed proces kon worden afgevangen.

Natuurlijk is het niet eenvoudig om je bedrijf proces gestuurd te maken, maar in alle drie de gevallen heeft het bedrijf imagoschade opgelopen. Een negatieve ervaring wordt nu eenmaal beter verspreid dan een goede ervaring. Daarnaast heeft het “proces denken” meer voordelen dan alleen het voorkomen van een negatieve ervaring, maar dat is voer voor een volgende topic.

maandag 20 april 2009

Zaken doen

Zaken doen met mij is eenvoudig. Neem contact op per mail of mobiel om een vrijblijvende afspraak te maken. Een eerste dagdeel advies is altijd kosteloos.

Een korte samenvatting van mijn onderscheidend vermogen:

  • Afspraak is afspraak
  • Duurzaam kennisdelen (ik geef geen vis maar een hengel)
  • Ik overbrug de kloof tussen business en IT.
  • Methodieken die werken in een taal die u spreekt.
  • Snel en duurzaam en zodoende een dubbele besparing

Mijn standaard tarief is 95 euro per uur exclusief BTW. Een speciale prijs is mogelijk bij een duurzame samenwerking.

Henri Koppen
henri@henrikoppen.nl
06-26112194

zondag 5 april 2009

Genericiteit: Deel 1

Hoe flexibeler een applicatie is ontwikkeld hoe breder deze kan worden ingezet en zal aansluiten bij de behoefte van een organisatie. Deze flexibiliteit ontstaat doordat bepaalde aspecten van de applicatie zoals het datamodel, de code, de gelaagdheid generiek zijn opgezet. Er bestaan veel misverstanden over genericiteit en het wordt nogal eens verkeerd toegepast, ook zien sommige opdrachtgevers generiek als het toverwoord waardoor de applicatie alles aan kan.

Het woord generiek als woord werd in de vorige eeuw voornamelijk toegepast bij medicijnen waarvan het patent was verlopen. Het bekendste voorbeeld is aspirine. Asperin was oorspronkelijk de naam van het medicijn maar nu staat het voor pijnstiller. Pijnstiller is een generiek woord of verzamelnaam voor alle medicijnen die wij kennen om pijn te bestrijden.

Maandag is generiek voor alle maandagen. Maandag 1 April is generiek voor alle maandagen die op 1 April vallen en is dus minder generiek. Maandag 1 April 1985 is niet meer generiek. Het gaat om precies 1 dag.

Om een vertaling te maken naar techniek: Stel een applicatie die op een school gebruikt worden heeft een tabel Studenten waarin de gegevens van studenten opgeslagen worden. Als de applicatie ook iets doet met docenten zal er dus ook een tabel docenten gemaakt moeten worden. Welke velden zullen deze tabellen bevatten? Waarschijnlijk zaken zoals naam, geboortedatum, BSN, etc. Deze velden komen dus meteen twee keer voor en hebben dus ook twee venster nodig om beheerd te worden en zo verder. Zowel studenten als leraren zijn mensen met veel dezelfde eigenschappen, het is dus logisch om beide in 1 tabel onder te brengen en hetgeen wat hun student of docent maakt te scheiden. De tabel mensen is dus generiek voor studenten en docenten, maar wat schiet je hier nu mee op? Waarin zit het voordeel voor generiek? Voornamelijk wellicht dat de programmeur maar 1 basis venster hoeft te maken voor het vullen van basis gegevens. Het datamodel wordt namelijk iets ingewikkelder. Als een leek naar het datamodel kijkt ziet hij direct het verschil tussen docenten en studenten. Dit voorbeeld dient alleen ter illustratie dat generiek maken niet per se betekend dat iets beter wordt door het generiek te maken. Per voorbeeld moet je ook kijken voor wie het voordeel is.

Een extreem voorbeeld van generiek is dat je elke database kunt nabouwen met maar twee tabellen (en eigenlijk zou het ook in één tabel kunnen). Eén tabel voor het benoemen van tabellen en kolommen, één tabel om records uniek te identificeren en kolomwaardes in op te slaan.

In dit laatste voorbeeld kun je alles namaken zonder aan de tabelstructuur te hoeven wijzigen. Maar wat schiet je hiermee op? Performance zal per definitie minder zijn, en de complexiteit komt te liggen bij de inrichter van de database en het schrijven van de documentatie. Ik schrijf dit omdat genericiteit altijd een doel moet dienen en dat je heel gemakkelijk je doel voorbij kan schieten. Ook zorgt het generiek maken van een database en applicatie dat de complexiteit verschuift van de programmeur naar de inrichter. Ook kan genericiteit een extra complexiteit met zich meebrengen. De impact van een wijziging wordt als een regel groter en het testen daardoor belangrijker.

Het is vaak helemaal niet nodig heel generiek te zijn. Je moet de genericiteit vooral toepassen op de gebieden die aan verandering onderhevig zijn.

Van bedrijfsprocessen weet je dat deze niet in steen gebeiteld zijn en natuurlijk gezien veranderen. Een bedrijfsproces zou dus generiek moeten worden opgezet. Een voordeel is dat het bedrijfsproces ook veel dichter staat bij de business analist dan bij de programmeur. De programmeur maakt zich verdienstelijk door de inrichting generiek te houden zodat de business analist het proces kan vormgeven en inrichten. De impact van een wijziging is daardoor organisatorisch en niet iets waar een database administrator (DBA) van wakker ligt.

Niet generiek is als je een object of tabel veldnamen heeft als: KlachtId, Indiener, Oplosser, KlachtGemeldOp. Wel generiek is als je een object of tabel veldnamen heeft als: ProcesId, ProcesStarter, ProcesEigenaar, ProcesInvoerDatum. De eerste genoemde velden passen alleen bij een klachtproces, de laatstgenoemde velden passen bij ieder bedrijfsproces. Dat een proces van het type klacht wel velden nodig heeft specifiek voor (bepaalde) klachten is triviaal.

Generiek maken van software gebeurt of verschillende lagen. Het datamodel kan generiek zijn door een tabel personen te gebruiken in plaats van Studenten en Docenten. De applicatie zelf kan uit meerdere lagen bestaan: Presentatielaag, Businesslaag, Datalaag. Door een datalaag te gebruiken kun je de applicatie bijvoorbeeld op verschillende typen databases laten draaien zoals Microsoft SQL Server, Oracle, MySQL, etc. In diverse blogs zal ik meer op deze specifieke zaken ingaan. Om toch een stokpaardje van me aan te halen vind ik dat een datalaag meestal geschreven moet worden voor één type database. Het grote nadeel van generiek in de datalaag is anders dat je bepaalde voordelen van een database niet kunt gebruiken omdat andere databases deze niet bevatten. Met andere woorden; doordat de applicatie op meerdere typen databases kan functioneren kun je alleen de functionaliteit gebruiken die op alle databases aanwezig is. Dit is overigens heel kort door de bocht, maar is wel een belangrijk inzicht.

De mate van genericiteit heeft invloed op de levenscyclus van een applicatie. Applicaties veranderen. Als de uiteindelijk functionaliteit erg afwijkt van het beginvisie waaruit de applicatie ontwikkeld is, dan is de rek er op een gegeven moment uit en moet de applicatie vanaf de grond weer opnieuw geschreven worden.

In deze blog heb ik een introductie gegeven over genericiteit zonder de diepte in te gaan of bepaalde voorbeelden uit te werken, deze komen aan bod in volgende blogs. Heb je een verzoek hierin of vragen? Ik vind het leuk als je contact met me opneemt en ligt één en ander graag toe.