dinsdag 20 oktober 2009

Gratis (Free) van Chris Anderson

Mijn eerste volledige boek op mijn e-reader is uit. Ik heb zonet Gratis (Free) gelezen van Chris Anderson. Ik ben erg enthousiast en ik keek hoe anderen erover denken, maar ik lees voornamelijk negatieve recensies. In feite borduurt dit ook voort op het artikel op mijn blog waarover ik schreef over de prijs van een e-book (http://www.henrikoppen.nl/2009/10/de-prijs-van-een-e-book.html). Hierover heb ik ook een interessante discussie met een vriend, en ik hoop dat als hij dit artikel leest, dat hij geprikkeld is om het boek van Chris Anderson te lezen aangezien ik veel parellen zie met zijn standpunten in deze en de mijne.

Chris Anderson beschrijft in Free de verschijningsvormen van gratis. Eerst met voorbeelden uit het verleden en de fysiek wereld; Gillette gaf een scheermesjes houder gratis weg zodat mensen scheermesjes zouden kopen. Daarna met voorbeelden van gratis in het digitale tijdperk; denk hier bijvoorbeeld aan Google die gratis mailboxen weggeeft. Een van de pilaren van gratis is dat als iets zo goedkoop wordt dat het bijna niet meer uit te drukken is in geld er veel mogelijkheden bestaan om met Gratis geld te verdienen. Bits (nullen en enen die de basis vormen van alle digitale communicatie) over het internet versturen zijn zo goedkoop dat dit heel veel mogelijkheden bied aan businessmodellen gebaseerd op Gratis en Chris noemt voorbeelden en voorziet deze van argumenten waarom het werkt.

Zoals je weet klaagt de muziekindustrie al jaren over piraterij. Logisch, de oude businessmodellen die werkten in de wereld van de atomen, staan onder druk nu het verplaatsen van data (bijvoorbeeld muziek) geen geld meer kost. Het kopiƫren en verspreiden is ogenschijnlijk niet tegen te gaan en de industrie lijkt zich volledig vast te klampen aan het oude model en vecht uit alle macht tegen piraterij terwijl Chris nu juist alternatieven beschrijft om met dit fenomeen om te gaan. Een misvatting die ik heel veel terug zie in recensies en commentaar is dat mensen denken dat Chris vind dat alles maar gratis moet zijn. Hij beschrijft alleen de mogelijkheden en kansen die ontstaan nu het verplaatsen van bits nagenoeg kosteloos is (voor de eindgebruiker die een flat fee per maand betaald om onbeperkt te kunnen internetten).

Zo is niet de piraterij is de vijand van de schrijver, maar onbekendheid. Dit was voor mij echt een inzicht. Het verspreiden van materiaal hoeft dus niet alleen maar slecht te zijn en dit is ook onderdeel van de discussie over dat buma/stemra geld wil vragen voor als je muziekfilmpjes op je site hebt staan.

Om een eigen voorbeeld te geven waarom Internet de economie veranderd: Stel ik moet 100.000 papieren boeken versturen naar mensen, wat gaat me dat kosten? Ik heb het materiaal, maar moet het ook verpakken, postzegels betalen en mensen vinden die het gaan versturen. Wat kost het me om digitaal 100.000 boeken te versturen? Precies! Helemaal niets! Er zit dus een groot verschil in de digitale wereld en de wereld van de atomen.

Wat maakt het uit als ik van de 100 klanten ik aan 95 daarvan geen geld verdien? Hier geeft Chris het voorbeeld van de freemium: Voor de basis betaal je niets, maar als je extra’s wilt sluit je een abonnement af (en betaal je daarvoor). Een model wat al bij veel (web)bedrijven succes heeft.

En passant schrijft Chris ook nog iets anders op wat me bijgebleven is. In papier tijdschriften en kranten doen veel uitgevers hun best om te zorgen dat reclames niet in de buurt van gerelateerde producten staan. Dit om de objectiviteit uit te stralen. Op het internet geldt precies het omgekeerde! Daar worden advertenties juist gerelateerd aan de informatie op de website. Dit wordt vaak als prettig ervaren en klinkt ook zo logisch als wat.

Ik ben dus erg enthousiast over het boek en het heeft me veel inzichten gegeven waardoor ik het echt een aanrader vind om te lezen. Stop met klagen over piraterij en wees creatief.

Relevante links:
Op de site van Lifehacking kun je het boek vertaald in het Nederlands lezen:
http://lifehacking.nl/algemeen/free-artikel

Malcolm Gladwell’s review van Free.
http://www.newyorker.com/arts/critics/books/2009/07/06/090706crbo_books_gladwell?currentPage=all

Chris zijn reactie in de vorm van een artikel:
http://www.longtail.com/the_long_tail/2009/06/dear-malcolm-why-so-threatened.html
Hier reageert hij zo op wat reacties op zijn artikel.