woensdag 12 januari 2011

Tablet oorlog; een analyse van de iPad

2010 was het jaar van de iPad. Daar zijn de meeste het over eens. Zelf heb ik geroepen dat het wellicht een jaar of zelfs twee jaar duurt voordat er een goed alternatief komt of een serieuze concurrent op dit gebied. Er is veel nieuws te doen om de tablets.

Mijn eerste Apple product kocht ik pas in december 2009, een iPhone. Ik irriteerde me vaak aan hoe mensen Windows zwart maakte en Mac OS de hemel in prezen. Maar sinds die eerste aanschaf ben ik zelf al 6000 euro verder aan Apple artikelen, dit schrijf ik op een Apple macbook pro (maar met Word en in Windows 7). De waarde van Apple is de laatste tijd enorm gestegen en met deze lijn is Apple kanshebber om het waardevolste bedrijf in de wereld te worden binnen een paar jaar. Wie zag dat aankomen? Hoe is dit mogelijk? Maar nu loop ik mezelf weer voorbij, terug naar de iPad.

Eén van de krachten die in mijn ogen erg belangrijk is, is de batterij van de iPad. Niet alleen kun je hem de hele dag gebruiken, ook het stand-by laten staan maakt dat je bij het gebruik niet steeds denkt aan je docking station. Iets wat ik wel vaak met een laptop heb als ik mobiel zit te werken. De batterij van de iPad is één van de sleutels van het succes. Waarom is HP vooralsnog niet doorgegaan met een tablet met Windows erop? De enige twee obstakels die ik zie is dat Windows niet gemaakt is voor tablets, hierover later meer, maar vooral omdat je niet kan aankomen met een tablet die na 2 uur zijn diensten staakt, of twee keer zoveel weegt als een iPad. Ook de Playbook van RIM schijnt te zijn uitgesteld omdat ze de batterij duur niet rond kregen.

Waarom kan de iPad dan wel zo lang mee? Gebruiken zij een speciale batterij die technisch anders in elkaar steekt dan bij concurrenten? Nee. Apple is geen uitvinder van speciale batterij’s en concurrentie heeft dus in potentie de beschikking over gelijkwaardige producten.

Nogmaals, hoe kan het dat de batterij van de iPad het zo goed doet? Ik denk omdat de batterij een belangrijke plaats inneemt van de strategie van Apple. Niet omdat zij briljante dingen bedachten, maar omdat het evolutionair zo is gegroeid.

Als je kijkt naar belangrijke momenten in de Apple geschiedenis, dan zie je dat de iPod en cruciale rol gespeeld heeft. Juist, een mobiel apparaat. Al heel snel is Apple dus geconfronteerd met batterij’s die snel opraakten en dat dit een belangrijk verkoopargument is. Omdat ze waarschijnlijk weinig invloed hebben op de technologie van batterijen moest er dus op andere manier gekeken worden om de duur van een batterij te verlengen. En als je volgend lijstje bekijkt zie je dat het er best een aantal zijn:

  • De muziek (en nu ook beeld) protocollen die Apple gebruikt kosten minder energie (bijv. H264).
  • Voor opslag worden flash geheugen gebruikt welke minder energie kosten dan draaiende onderdelen zoals deze in een harde schijf voorkomen
  • Slimme software optimalisaties om energie zuinig toch effectief met functionaliteit om te gaan
  • De ARM processor gebruikt minder energie dan gewone processoren door tal van redenen (de reden waarom ook Microsoft Windows gaat omschrijven zodat deze op ARM draaien)
  • Het beeldscherm is zuiniger met energie dan veel standaard LCD schermen.
  • Batterij mag zeer veel ruimte innemen door andere onderdelen klein te houden. 80% van de binnenkant van de nieuwe MacBook Air bestaat uit batterij! Dat is vier keer zoveel dan de rest van de inhoud.
  • Adobe Flash wordt geweerd (om tal van redenen), maar ook omdat dit energievretende software is.

De punten samen zorgen voor een optimale batterij prestatie. De software om goed met de batterij om te gaan zit complex in elkaar en bestaat misschien wel uit duizenden evolutionair opgebouwde optimalisaties. Hier zit jaren aan kennis en ervaring in, deze kennis moet een organisatie zelf opbouwen en er bestaan geen shortcuts voor. Door hier al jaren intensief mee bezig te zijn hebben ze hiermee een voorsprong op concurrenten opgebouwd die de batterij niet zo hoog op de prioriteitenlijst hebben staan.

De keuzes hebben Apple geen windeieren gelegd.

Het succes van de iPad bestaat uit meer dan een goede batterijduur. Neem bijvoorbeeld de prijs. Deze is onverwacht laag. Tijdens de keynote van Steve Jobs over de iPad daalde de koersen. Na het vermelden van de prijs namen ze ineens een sprong omhoog van meer dan 2 procent. Apple is een synoniem van duur, maar nu ineens bleek hun nieuwste product ook betaalbaar te zijn. Zelfs nu we bijna een jaar verder zijn (en de kosten voor een iPad voor Apple gedaald is) zijn de serieuze vergelijkbare producten niet goedkoper. Er bestaan wat goedkope alternatieven, maar die zijn ook serieus van een ander kaliber op het gebied van behuizing, gebruikers ervaring, duurzaamheid, et cetera.

Dan is er nog een andere invalshoek.

Apple wordt veel aangevallen om de “walled garden”. Dus dat de eigenaar van een product niet zelf kan bepalen wat er op zijn product is toegestaan en dat Apple schijnbaar vage regels hanteert voor het toelaten van applicaties. Ook ik trek daarover wel eens mijn wenkbrauw omhoog, maar wat ik niet begrijp wat nu het probleem voor de consument is? Het is een ding waar ontwikkelaars tegenaan lopen, maar de klant weinig raken. Natuurlijk zou ik ter vuur en ter zwaard strijden als Apple content van mijn apparaat zou verwijderen zoals onlangs door Amazon is gebeurt. Maar deze walled garden is voor veel mensen juist een zegen. Malware, ofwel software die schadelijk is voor de consument, wordt één van de grote problemen de komende jaren en mijn voorspelling is dat Apple’s IOS daar ook last van krijgt, maar minder dan bijvoorbeeld Android met als belangrijkste reden: de walled garden van Apple. Dit is meteen een bruggetje naar het grote succes van de Mac App Store. Dit concept schopt kont en hopelijk komt Microsoft snel met eenzelfde concept. Want ook hier geldt; als je daar iets koopt heb je ook redelijke zekerheid dat het software is die jouw computer en veiligheid niet schaadt.

Nu we toch bij de App Store zijn aanbeland. Het succes van de iPad lift natuurlijk mee op het succes van de iPhone en iPod touch. Liedjes en Apps kopen was nog nooit zo gemakkelijk en zonder de App Store was het heel anders gelopen met de iPad.

Toen de iPad werd aangekondigd was ik ook teleurgesteld. Het is geen laptop vervanger en gewoon een grote iPod Touch. Het duurde ook even voordat ik begreep waarom de iPad toch wel leuk was en ook hierin schuilt een succesreden. De iPad had nooit een productieve machine en laptop vervanger kunnen zijn. Gewoon omdat een tablet fundamenteel anders is als een beeldscherm met toetsenbord. Dus dat het in de basis beperkt leek, blijkt een noodzaak te zijn.

Wat de App store goed doet is de eenvoud waarmee je software kunt kopen. Een klik, wachtwoord invoeren en klaar. De interface van de iPad kent maar 1 scherm; een scherm met icoontjes, ofwel de apps. Dit is een beperking in mogelijkheden, net als dat er maar één knop op de voorkant van je scherm zit. Maar dit maakt het gebruik wel eenvoudiger en de uitleg korter. Mijn zoon van vier snapt het concept prima. Icoon aanklikken is applicatie opstarten, home button indrukken is altijd een applicatie beëindigen. Als iemand die veel met computers werkt ben ik altijd heel zuinig met het helpen van het uitzoeken van een nieuwe computer van iemand. Je krijgt meteen ook de vragen als ze ergens mee zitten. Sinds kort raadt ik een Apple aan (iPad of een computer met Mac OS). Dan weet ik redelijk zeker dat ik geen ondersteuning hoef te verlenen.

Onderschat ook het voordeel niet van het maken van de hardware en software. Android en Windows bijvoorbeeld draaien op hardware van veel fabrikanten, er zijn zoveel redenen waarom dit problemen op kan en zal leveren. Je hebt dan wel meer keus en de prijzen zijn in de regel lager, maar het is dus goed te verdedigen om iets meer uit te geven.

Ook voor de iPad geldt dat zowel de hardware als software van Apple vandaan komt. Zelfs nu zie je al wat problemen ontstaan doordat de iPhone 4 een ander beeldscherm heeft dan de voorgaande iPhones. Eerst was er alleen iPhone en iPod touch, nu is iPad erbij gekomen en ook de iPhone 4 (die ook weer bijvoorbeeld een gyroscoop heeft). Er komen steeds meer producten bij waardoor de App Store onoverzichtelijker wordt.

Nu de iPad zo’n doorslaand succes blijkt – ik zie dagelijks iPad op het werk en bij kennissen en op feestjes overweegt iedereen het wel om er één aan te schaffen – zijn andere bedrijven wakker geworden en wordt er flink geïnvesteerd om ook een tablet te produceren. Nu de eerste resultaten komen zijn de geruchten over een nieuwe iPad zo sterk dat niemand meer twijfelt dat deze er spoedig aan komt.

De markt is zeker nu nog groot genoeg voor veel verschillende tablets. De iPad lijkt mij (nog) niet zo geschikt voor zakelijke toepassingen, daarnaast kan ik me best voorstellen dat iemand naast een blackberry voor een Playbook die ook van RIM is zal kiezen. Of een Galaxy Tab naast een Galaxy S telefoon. Fans van Android zullen ook sneller wachten op een Android tablet, en er zullen tal van fabrikanten komen die goedkopere tablets produceren.

De tablet en dus ook de iPad is nog lang niet geoptimaliseerd. Werken met een tablet is fundamenteel anders dan het werken met computers of laptops. Er is (nog) geen mouseover, scrollen gaat anders, invoeren is ook niet optimaal met een toetsenbord die het scherm bedekt en dus snel erg klein maakt. Het zal nog wat jaren duren voordat deze fundamentele problemen zijn opgelost.

Niettemin is de scepsis over tablets binnen een jaar verdwenen. Ik kijk uit naar de toekomst.

Update : 21-01-2011 Plaatje van binnenste van iPad waardoor je de grootte van een batterij ziet:
OpenIpad