Waarom netneutraliteit zo belangrijk is

Je hebt vast wel de discussie gevolgd over KPN en dat zij bepaalde diensten zoals Skype en WhatsApp extra willen doorbelasten of dat het anders geblokkeerd wordt.

De volledige toegankelijkheid van data op het internet heet netneutraliteit. Het blokkeren of discrimineren van data zoals de KPN voorstelde tast de neutraliteit van het internet aan en dat is een kwalijke zaak waar je wel over kunt discussiëren want zoals alles wat met IT te maken heeft is de werkelijkheid weerbarstiger dan de theorie en het veel minder zwart wit dan op het eerste gezicht lijkt.

Stel dat KPN extra geld vraagt voor een betere kwaliteit van je mobiele VOIP verbinding, dan lijkt dit ineens wel een goed idee. Dus dat KPN er voor zorgt dat als je VOIP gebruikt op je mobiel dat deze dan ook van een goede kwaliteit is (door bijvoorbeeld VOIP verkeer prioriteit te geven). Maar ook dit is een hellend vlak wat er toe kan leiden dat het einde van internet neutraliteit uiteindelijk verdwijnt.

Toen de KPN aankondigde dat ze geld wilde vragen voor een specifiek gebruik van data was ik verbijsterd en riep ik direct kansloos! Aan de andere kant dacht ik; “laat ze het maar gewoon doen, het gevolg zal zijn dat veel mensen KPN links laten liggen en dan lost het probleem zich vanzelf op”. Ofwel, waarom niet de markt laten bepalen? We zijn toch vrij om over te stappen? Dit lijkt een redelijk gedachten maar is juist een grote bedreiging van internet neutraliteit.

Waarom is netneutraliteit belangrijk dan? Veel mensen zullen hun schouders er voor ophalen, toch wil ik een lans breken om de internet neutraliteit te promoten. Ik zal een paar scenario’s schetsen wat er zou kunnen (en zal) gebeuren als netneutraliteit losgelaten wordt.

Het bekijken van YouTube filmpjes zal geld gaan kosten, maar een eigen video dienst van de internet provider blijft wel gratis. Als een bepaalde site of dienst populair wordt, moet je hiervoor extra gaan betalen. Providers stellen filters in die ervoor zorgen (in het zogenaamde belang van de klant) dat bepaalde content niet meer getoond wordt. Het kan zelfs naar politiek vlak getrokken worden door bepaalde sites trager te maken of dat het lijkt dat de dienst slecht is. Internetdiensten worden steeds ondoorzichtiger en er komen “pakketten” al deze pakketten zijn commercieel gedreven en uiteindelijk zal de klant en gebruiker alles betalen. Grote sites kunnen ook hun macht gebruiken en bepaalde providers gaan weren om zo hun mening door te drukken. Uiteindelijk wint de gebruiker niets en ontstaat er een schimmige wereld van list en bedrog. Ook hebben niet alle klanten veel keuze in provider en hoe je het ook wend of keert, netneutraliteit is een groot goed voor de mensen. Want als providers onderscheid in data kunnen maken, dan kunnen regeringen dat ook en ontstaat er een onomkeerbare pad.

Netneutraliteit is dus een uniek privilege die met hand en tand verdedigd dient te worden en waarover geen concessies mogen worden gedaan. Het is een zeldzaam recht en gerelateerd aan de vrijheid op meningsuiting. Een kleine aantasting kan als een sneeuwbal groeien en tot een lawine leiden. Politiek bemoeit zich er momenteel ook mee, de boodschap aan hun is: ga niet lokaal het wiel uitvinden, dit is iets wat groter is dan Nederland alleen. Bedrijven proberen als argument aan te dragen dat netneutraliteit innovatie in de weg staat. KPN geeft aan dat het huidige model van data abonnementen onhoudbaar is. Ik zeg: als dat echt zo is, zal de de prijs van abonnementen vanzelf omhoog gaan. Maar je hoeft geen hogere wiskunde gestudeerd te hebben om te zien dat KPN vooral een enorme overhead heeft aan mensen en gebouwen.

Klassiek documenteren lijkt achterhaald

Een project loopt ten einde en nu moet ik documentatie opleveren en dat valt me erg zwaar. Mijn project bestond uit allemaal dingen, maar ook uit het opleveren van tools ter verbetering van operationele en management informatie. En van die tools moet ik nu documentatie schrijven.

Dit klinkt heel logisch, is heel logisch en naast dat het me heel veel moeite en discipline kost, heb ik ook het gevoel dat ik het niet goed doe. Daarbij zet ik vraagtekens bij de noodzaak van documentatie in deze hoedanigheid. Dit klinkt misschien als onhandig om dit zo op te schrijven op het “wereld wijde web“ en als er geen diepere gedachte achter zou zitten klopt dit inderdaad.

Allereerst zijn er natuurlijk de clichés. Ik heb er geen zin in en niemand leest het. De reden waarom ik het meestal ook uit mijzelf doe is dat het meteen een manier van indekken is. Bij problemen kun je altijd terugvallen op de documentatie. Heb je geen documentatie ben je altijd de klos in een discussie. Dat niemand het leest lijkt ook wel redelijk bewezen. Ik beloof lezers van mijn documentatie altijd gebak als ze mij mailen en vooralsnog zijn banketbakkers weinig met mij opgeschoten. Overigens gaat ontwikkeling na oplevering altijd door en loopt documentatie per definitie achter, maar ook daar schrijf ik dit stuk niet voor op.

Hoe zou documentatie eruit moeten zien? Die definitie kan ik wel geven. Als ik bij een project instroom is het heerlijk als er documentatie aanwezig is met details over het domein van het project, de geschiedenis en een beschrijving van de onderliggende behoefte waarom het project gestart is. Ook en nog een verklarende woordenlijst zodat ik dingen begrijp als ik ze tegenkom.

Bevat mijn documentatie deze informatie. Nee. Documentatie is een verplichting die je inwilligt en dat doe je door een beschrijving te geven van alles wat er is gemaakt, maar juiste deze informatie is triviaal. 90% van de tabelgegevens spreken voor zich, het zijn juist de angels, uitzonderingen, oplossingsrichtingen bij problemen die je wilt lezen als er geen hulp beschikbaar is. Ik voorzie code altijd al van noodzakelijk commentaar, een logische flow en in de tabel probeer ik elke veld altijd een beschrijving mee te geven, documentatie voegt daar weinig aan toe.

Is de ontwikkelaar ook wel de juiste persoon om te documenteren? Hij zal het in de regel zonder inspiratie doen en als sluitpost en verplichting. Daarnaast kun je een goede ontwikkelaar zijn, maar wat is je kunde om in duidelijke taal te schrijven? Hoeveel ervaring als schrijver heb je nu eigenlijk? En hoe kom je tot de crux en verwoord je de inzichten die je had tijdens het oplossen van angels en problemen tijdens de ontwikkeling? Het is best lastig om je probleem te beschrijven als je dit al opgelost hebt. In retrospectief lijkt alles een koekje.

Het laten schrijven van documentatie door de ontwikkelaar is ook een soort gemakzucht. Het kan de opdrachtgever vaak niet veel schelen en zal er in de regel ook zelf weinig moeite voor doen, maar juist het vastleggen en overbrengen van kennis (wat je beoogt met documentatie) ontstaat uit dialoog. De leerling die de mentor bevraagd. Eigenlijk zou documentatie moeten ontstaan uit de interviews die de nieuwe ontwikkelaar of beheerder heeft met de huidige ontwikkelaar. Bij het inwerken stel je veel vragen en heeft de nieuwe verantwoordelijke er baat bij kennis over het project op te doen.

Mijn inzicht is dus dat documenteren een het eind van het project niet succesvol lijkt en een verspilling. Documentatie moet ontstaan als product uit een overdracht. Pas dan borg je ook dat het gewenste op papier komt en dat er iemand is die echt gemotiveerd is de kennis op te doen.

Ik wil dit inzicht in de praktijk gaan brengen, ik zit er momenteel namelijk middenin. Soms lijken dingen logisch, maar is het in de praktijk veel beter om het anders te doen en minder voor de hand liggend. Als ik hierover ervaring op doe, zal ik het direct documenteren…

KPN gooit het roer om, alleen naar de verkeerde kant

KPN voelt dreiging van applicaties waarmee er “gratis” gebeld en berichten verstuurd kan worden op smartphones. Ofwel VOIP en bijvoorbeeld WhatsApp, een soort MSN op je telefoon. Als reactie op die dreiging en wellicht na aanstelling van Eelco Blok wil KPN toch aan deze diensten verdienen door het tarief hierop aan te passen of anders de dienst te blokkeren. Toen ik hier voor het eerst van hoorde dacht ik direct aan “kansloos” en dat is alleen maar erger geworden naarmate ik meer informatie binnenkrijg. In mijn ogen vind hier een leerzame vorm van falen plaats en ik zal mijn gedachten hierbij delen.

Eén moment nog, nog even mijn verbijstering onderdrukken….

Als ik een internet verbinding koop is deze generiek. Ik kan mailen, surfen, muziek luisteren.  Voor deze verbinding betaal ik een prijs op basis van hoeveelheid data gebruik (hoeveelheid), bandbreedte (snelheid)  en mobiel of niet (flexibiliteit). Niemand zal het in zijn hoofd halen om een e-mail naar Amerika duurder te maken, dan een mailtje naar je moeder drie straten verderop.

In het verleden had KPN, toen nog PTT geheten een algehele monopolie. Op alles kon en zou verdiend worden en de prijs werd door de leverancier bepaald. Die wereld is al een tijdje voorbij, maar de cultuur is er blijkbaar toch in blijven zitten. Inkomsten lopen terug en het voelt nu eenmaal slecht dat er niet meer verdiend wordt op iets wat jarenlang een belangrijke inkomstenbron was. Ook zijn er aandeelhouders.

Nu wil KPN dus de manier waarop de dataverbinding gebruikt wordt belasten. Flexibele tarieven dus. Deze mogelijkheid zou alleen kans van slagen hebben als dit twee zijdes heeft, namelijk dat bepaald datagebruik dus goedkoper wordt. Bijvoorbeeld het surfen naar internetpagina’s. KPN redeneert echter eenzijdig en wil alleen extra belasten als het hun eerdere verdienmodel aantast. Concurrenten doen dit vooralsnog niet en de enige reden om bij KPN te blijven is dan de kwaliteit van hun dienst of het vastzitten aan een contract of vendor lock-in. Het netwerk van KPN heeft een goede reputatie,  daar adverteren ze ook mee, maar ik twijfel zeer aan de kwaliteit en heb het idee dat ze vooral leven van het imago, maar dat de feiten al redelijk achterhaald zijn. Ik kan mijn eigen ervaring hierbij ook vermelden. Heb in het verleden nogal wat storingen gehad en mijn internet verbinding bij XS4ALL heb ik opgezegd. Deze was ook niet erg betrouwbaar, duur en de ondersteuning is mij zelfs geweigerd omdat ik geen router gekocht had via XS4ALL. Daarnaast was de VOIP telefoonverbinding die ik had zo slecht dat mensen alleen nog maar mobiel met me wilden praten. Ben toen overgestapt op ADSL en bellen via Tele2 en die heeft er in drie jaar tijd niet één keer uitgelegen. Ik heb een iPhone via T-Mobile de verbinding doet het goed, maar soms duurt het een tijd voordat hij “gas” geeft. Dan klik ik op een link en blijft hij een tijdje hangen. Vooral in de trein had ik daar last van. Toen een KPN dongel aangeschaft maar die ondervindt in mijn beleving hetzelfde euvel.

Maar goed, geld vragen op de manier waarop je een dataverbinding gebruikt is not done. Daarbij vroeg ik me af hoe ze dit kunnen afdwingen. Gaan ze verkeer op poort niveau verbieden op basis van het soort abonnement? Dat is te omzeilen. Jaren geleden knepen bedrijven MSN dicht waarop MSN switchte naar poort 80 en daarmee veel beveiliging omzeilde, maar nu hoorde ik dat ze hiervoor DPI (gaan) gebruiken ofwel, Deep packet inspection. DPI wordt wellicht al zeer veel toegepast op het internet alleen zijn bedrijven er niet scheutig op om dit te adverteren. KPN voelt die schroom niet (http://goo.gl/g2kVf ) . DPI is een enorme inbreuk op je privacy, het is inhoudelijk mogelijk om letterlijk te zien wat een ontvanger ziet, of dit nu beeld, geluid, e-mail is of het lezen van teksten op het internet. Ik denk niet dat KPN hiermee wegkomt en al komen ze er misschien rechtelijk mee weg dan voorzie ik alsnog een exodus van klanten die elders hun heil zoeken. Het is namelijk fout op heel veel niveaus. Je schaadt de privacy van klanten, wil geld verdienen op een dienst van iemand anders (de dienst van KPN in deze is data verplaatsen over het internet, niets meer, niets minder, net als elke andere internet provider), maar het geeft ook blijk van hoe KPN naar zijn klanten kijkt. Niet dienstbaar opstellen en de klant centraal stellen, maar vooral zichzelf en het verdienmodel. Ik begrijp best dat elke onderneming geld moet verdienen en dat zij een verantwoordelijkheid hebben naar hun medewerkers en aandeelhouders, maar de manier waarop is gewoon niet goed. Ze gooien het roer om, maar de verkeerde kant op. Ze proberen vast te houden aan de oude wereld terwijl die zijn laatste adem uitblaast. CD’s blijven niet meer het medium om muziek van te luisteren en SMS-en bestaat alleen maar omdat er tien jaar geleden geen alternatieven waren (en geen smartphones).

Zou iemand met gezond verstand echt de toekomst zien als een plek waarbij je gaat betalen voor het soort data wat je communiceert?

Ik denk het niet en met de nieuwe wereld zie je ook hoe snel nieuwe reuzen opstaan en hoe snel reuzen kunnen vallen. Het zou zo maar eens heel snel gedaan kunnen zijn met KPN. Thuis gebruik ik Ziggo voor bellen, TV en internet, KPN is hier gewoon geen concurrent. Beeld van Ziggo is beter, Internet sneller en opgeteld goedkoper. Op mobiel vlak kon KPN zich onderscheiden door de bereikbaarheid, maar als deze al beter is, dan is het verschil niet meer zo groot met andere aanbieders en met vrienden vergelijkingen komen er ook wisselde resultaten uit.

Dus wie zit er te wachten op KPN? Hun grootte werkt volgens mij alleen maar averechts door overhead en bureaucratie. Ik heb overigens geen problemen met KPN, ze zitten mij niet in de weg en ik geloof nog wel in hun reputatie van kwaliteitsnetwerk.

Hoe ziet een toekomstig abonnement er in de toekomst uit?

Basis Bundel 10 Euro per maand 8 Mbit down, 1 Mbit UP, 2 GB Verkeer per maand.
+ 5 euro per maand onbeperkt WhatsApp-en (behoudens deze in de dataruimte van de Basis Bundel vallen).
+ 5 euro per maand onbepekt Skype (behoudens deze in de dataruimte van de Basis Bundel vallen)

Maar hoe gaan ze dan om als er andere aanbieders komen van apps? Bijv. de Live Messenger van Microsoft die over een andere poort gaat. Wie gaat die grens bepalen? Hoe concreter je wordt, hoe meer je in ziet dat het een doodlopende weg is.

Wat zou KPN moeten doen?
Gezien bij epistel hierboven geloof ik dus niet in het proberen handige diensten te belasten, wat zou KPN moeten doen? Ik zou me richten de kostenbesparing, vitamine A (=Aandacht voor de medewerker en klant) en Lean (verbeteringen onder andere door verspilling tegen te gaan). Mensen (en bedrijven) willen echt wel een premium betalen voor dingen die goed zijn, dus dat de prijzen in de basis iets hoger liggen dan bij andere aanbieders, maar wat ik vaak zie is dat er in *elk* bedrijf veel verbeterd kan worden in de processen. Het gebeurd me nog regelmatig dat ik mensen tegen het lijf loop die nog geen sneltoetsen gebruiken. Binnen een paar minuten en wat links werkt iemand efficiënter en prettiger en dan heb ik het nog niet eens over de inhoud.

Gewoon aandacht voor elkaar en liefde voor de klant (wie dat ook moge zijn) en luister naar de mensen die het werk doen, die weten meer dan je denkt.

Dus KPN, kop op, neem afstand van het voornemen om geld te vragen voor specifieke data-pakketjes en denk in innovaties en service in plaats van irritaties en Big Brother praktijken.

Gebruiksvriendelijkheid is simpel

Gebruiksvriendelijkheid is simpel zou je zeggen, toch weet ik uit ervaring dat dit helemaal niet zo is. Vooral als het om een complex geheel gaat wordt het al snel erg ingewikkeld. Wat dan opvalt is hoe gemakkelijk de iPad kan zijn. “Kan” omdat ik ook regelmatig apps tegenkom die het niet helemaal goed gedaan hebben.

In het kader van vaker en kortere blogs hier een stukje ervaring uit mijn leven de afgelopen weken:

Allereerst een App op de iPad; Memory. Mijn kinderen van vier en één kunnen goed uit de voeten met een iPad. Toch merkte ik dat ze een bepaald spelletje niet goed op konden starten en de les hieruit is simpel.

Hier is het beginscherm:

 

Dit lijkt logisch en goed nietwaar? Je klikt eerst het aantal speelkaarten aan en drukt daarna op Speel! Toch kregen ze het allebei niet voor elkaar om te starten. Als ze op Speel drukte gebeurde er niets. Als er op 4 of 16 gedrukt werd gebeurde er niets, pas als er eerst op 4 of 16 gedrukt werd en daarna op Speel startte het spel. Zo simpel, maar blijkbaar niet intuïtief. Wel intuïtief zou zijn dat als je de 4 of 16 drukte en het spel zou meteen starten. De kinderen zijn het bewijs.

Vandaag had ik geen trek in brood en nam een magnetron stoom maaltijd mee uit de AH. Op kantoor hebben we een magnetron:

Het duurde een paar minuten voordat ik hem aan de praat kreeg. Eerst moest ik op Micro drukken, daarna moest ik met minuten en seconden de tijd instellen en daarna moest ik op Start drukken. Maar door de locatie van knoppen wordt het allemaal nodeloos ingewikkeld. Zelfs de Start knop staat in het midden terwijl je deze of Boven of Beneden verwacht. Is het fout? Nee, maar is het intuïtief? Voor mij zeker niet.

Ik vraag me dan af, als je zo’n apparaat ontwikkeld, dan laat je hem toch door mensen testen? Dit is duidelijk door een techneut zo bedacht. Overigens staat er nergens op het apparaat aangegeven hoeveel Watt de magnetron is. Lastig om zo te bepalen wat een goede tijd is!

Nogmaals, ik ben niet de deskundige, maar als ik er moeite mee heb zal ik daarin niet uniek zijn.

De 3e gebeurtenis is een snoep en drank machine. De eerste keer was ik toch twee minuten onderweg voordat ik er iets uit kreeg. Op kantoor geen ramp, op een treinstation desastreus!

Als eerste een mooie binnenkomer :

 

Een stappenplan! Heel goed. Overigens is die appel vreemd. Je kan van alles kopen, maar appels zeker niet! (past er niet eens in!).

Maar dan de uitwerking:

De flow loopt van boven naar beneden. Je stopt je chipknip in bij Stap 1. Dan maak je een keuze welke in de display in het midden getoond wordt bij stip 2. Daarna moet je weer terug(!) naar Stip 1 om op JA te drukken voor het bedrag (helemaal bovenin), waarna je bij stip 3 het artikel eruit mag pakken.  Het zijn dus vier stappen! Het is maar een detail, maar niettemin verwarrend. Als je de pas er namelijk in doet duurt het nog een paar seconden voordat je een getal kunt intoetsen welke trouwens ook op een ander schermpje getoond wordt. Ben je te snel, dan gebeurt er niets.

Stel dat je nog iets wilt hebben, dan moet je eerste de pas eruit en er weer in stoppen.

De stippen met getallen staan dus niet goed. Logischer was door eerst een product te kiezen en dan je pas erin te stoppen om te betalen. Of het had een vier stappen plan moeten zijn.

Wat ik aan wil geven is dat gebruiksvriendelijkheid niet vanzelfsprekend is, en dat de iPad (en diens voorganger, de iPhone) ongemerkt meer in zich hebben en beter uitgedacht zijn dan je op het eerste gezicht merkt. Dit is in mijn ogen ook een punt waarop Symbian zo vreselijk gefaald heeft. Je moet het veel gebruikt hebben voordat je er thuis in bent.